05/03/2018 - article
Architectuur in naam van de vader
Projects
|
Show all
News
|
Show all
22/12/2017
Uplace of Shopping K? Nee, bedankt
Artikel over de architectuur van een vals dilemma rond winkelcentra
18/12/2017
Dood van een dienstverlener
Column over het bouwen als olifant in de kamer van de architectuurcultuur.
06/12/2017
Het belachelijk sublieme in de Vlaamse architectuur
Artikel over humor als het teken van kritische afstand in de architectuur
17/10/2017
Verslaafd aan architectuur
Een artikel over de betekenis van de Biertempel discussie voor de architectuurcultuur in België
05/10/2017
Wafels, bier en architectuur
Een artikel naar aanleiding van de herbestemming van de Beurs in Brussel tot biertempel naar ontwerp van Robbrecht & Daem Architecten.
03/08/2017
Zorg dragen voor architectuur
Artikel over gebruik en postproductie in de architectuur naar aanleiding van het Jozef Plein in PC Cartias (Melle).
18/03/2017
Sprak er iemand over healing environment ?
Lees hier over de bijdrage van Charles Jencks en de postmoderne architectuur aan de ontmanteling van de kliniek.
22/02/2017
Pic Nic Architectuur
Een retroactief manifest voor Pic Nic the Streets als bijdrage aan de architectuurcultuur in België. > Version Française > English Version
13/02/2017
Wraak op de commons
Een artikel over het nakende einde voor Agrocité en de toekomst voor architectuur onder zelfbeheer.
03/02/2017
Architectuur van de schaamteplek
Wie grip wil krijgen op de problemen van in psychiatrische ziekenhuizen, begint bij het ontwerp van de isolatiekamer.
22/12/2016
Van Utopia naar Wuustwezel
Er zijn weinig termen die zo’n beladen betekenis hebben in de architectuurgeschiedenis als utopie. Version Français
21/12/2016
Relational Architecture
Read about the production proces of the Kanunnik Petrus Jozef Triest Square in the Psychiatric Centre Caritas, Melle. Article in Dutch / English / French
12/12/2016
Hoeveel samenwerking kan architectuur verdragen?
Artikel over de tentoonstelling 'Ensembles. Architectuur en Ambachtschap' in deSingel en Vlaams Architectuurinstituut.
15/10/2016
Bouwstenen voor het psychiatrisch centrum van de toekomst
Lees meer over de visieontwikkeling rond het psychiatrisch centrum van de toekomst gepubliceerd in Psyche.
03/10/2016
Eco-politiek in Brussel: Bas Smets en de Brussels Urban Landscape Biennial
Artikel over het nut en nadeel van landschapsarchitectuur als instrument voor regionale ontwikkeling in Brussel.
28/09/2016
Architectuur vol van verlangen
Artikel naar aanleiding van de opening van het Kanunnik Petrus Jozef Triest Plein in Melle.
26/09/2016
(Re)Politicize!
Proud to present the A+261 issue on architecture and politics - Dutch and French edition.
21/09/2016
Architectuur met schaduw
De 20ste eeuw baarde vele duivelspacten tussen architectuur en politiek. Opvallend genoeg wordt de architectuur van het Italiaanse fascisme tot op vandaag geprezen omwille van haar abstracte vormentaal. Dergelijke rehabilitatie is de architectuur van het Derde Rijk nooit te beurt gevallen. België heeft zo zijn eigen kleine trauma in de relatie met de politiek.
07/06/2016
Vakmannen aan het front
Een recensie over de bijdrage van Bravoure in de Architectuurbiennale van Venetie.
04/06/2016
Toiletemmers in Werelderfgoed
Er is iets curieus met de inrichting van de gevangenis van Merksplas, waar enkele weken geleden een opstand uitbrak. De geschiedenis van de site reflecteert een utopisch beeld van de gevangenis van de toekomst, de manier waarop omgegaan wordt met die geschiedenis symboliseert dan weer de gemiste kansen.
04/12/2015
FPC Gent: geen markt, geen gevangenis
De opening van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent zorgt na één jaar werking voor een grote opluchting - zelfs bij voormalige critici. De juiste vraag is niet of aanvankelijke bezorgheid terecht was, maar wel of de opluchting niet een beetje voorbarig is?
28/10/2015
Het penitentiair verdriet van België
In de bouw van het gevangenisdorp Haren vormen de lokale en regionale overheid samen front met de actiegroepen tegen de federale overheid - of toch niet? Hoe kunnen we de knoop tussen activisme en politiek ontwarren?
23/10/2015
Een psychiatrisch centrum bouwen we samen
Ook architectuur heeft zijn plaats op de Vlaamse Hersteldagen. Doe mee op 18 november in de Vooruit.
01/09/2015
Eindelijk een kennisplatform voor humane gevangenisarchitectuur
De website www.prisongear.be presenteert het onderzoek naar een humane gevangenisarchitectuur.
07/04/2015
Ontmanteling van de psychiatrische kliniek
Lees de gevalstudies over zorgarchitectuur in Vlaanderen gepubliceerd in Psyche
22/10/2014
Een sterke leefomgeving begint met ruimteregie
Wat deelt een onafgewerkte verkeersinfrastructuur in Godsheide, een vervallen vierkantshoeve in Grote Spouwen, een gesloten mijnkatedraal in de Eisdense Tuiwijk en een geplande gevangenis op Domein Riegersvliet?
21/08/2014
Wie is er bang van het Bouwmeestercollege?
Iedereen lijkt het roerend eens dat de Vlaamse architectuur zonder de Bouwmeester overgeleverd is aan de wetten van de markt en de willekeur van het politieke bedrijf. Lees de opinie 'De Bouwmeester en de onheilsprofeten'.
20/12/2013
A humane prison is coming to your neighbourhood
As part of the Conflict & Design Triennial the knowledge platform Prison Gear presents design studies that pave the way for a humane prison in Leopoldsburg, Belgium.
16/12/2013
Een humane gevangenis komt naar je toe
Als onderdeel van de Conflict & Design Triënnale presenteert Prison Gear twee visieontwerpen voor de toekomstige gevangenis op het militaire domein Reigersvliet in Leopoldsburg.
09/10/2013
Limburg City / Stad Limburg
Read the memorandum of the Limburg Europa Workshop / Lees de projectnota van Atelier Limburg Europa
15/09/2013
The dismantling of the psychiatric clinic
Read the case studies on care architecture in Flanders
21/08/2013
Wat is ontwerpend onderzoek?
Drie vragen over ontwerpend onderzoek, drie antwoorden vanuit de Noorderkempen.
10/04/2013
Heeft een gemeenplaats ook een gemene waarde ?
Commentaarstuk bij het Architectuurboek n° 10: Radicale Gemeenplaatsen - Europese architectuur uit Vlaanderen
03/02/2013
Is onzichtbare psychiatrische zorg mogelijk?
Review van de opstart Pilootprojecten Zorg door de Vlaams Bouwmeester
06/11/2012
Limburg heeft ambitie / Limburg has ambition
Presentatie van de Startnota Provinciaal Bouwmeester Limburg / Presentation Initial Memo Limburg Government Architect
12/10/2012
Hoeveel vernieuwing kan de gevangenis verdragen ?
Lees hoe de modernisatie van de gevangenisarchitectuur in handen van Stéphane Beel begon en eindige bij het Ducpétiaux-model.
11/04/2012
Sociaal-realisme of zelfcensuur
Met Jonas Staal schreef BAVO een pleidooi voor een nieuw sociaal-realisme in de kunst. Sociaal-realisme is broodnodig in het tijdperk van de hysterische reproductie.
21/02/2012
Nu ook een schreeuw om architectuur!
Niet occupy-en, maar de gevestigde orde verleiden om in crisistijden te investeren in leuke projecten. Lees hier meer over de Studio for Unsollicited Architecture.
21/11/2011
Waarom kunstenaars niet fascistisch genoeg zijn
Lees het artikel in het decembernummer van Rekto:Verso.
29/08/2011
Artist Participation in South Africa
The international PR campaign to showcase Rotterdam's robust policy on artist participation is now also tapping into the emerging African art markets.
17/06/2011
Denkverbod op liberale kunst
Column over de stellingenoorlog naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen in de cultuursector.
07/06/2011
Maak liberaal kunstbeleid liberaal
Lees BAVO's advies aan staatssecretaris Zijlstra met betrekking tot de noodgedwongen keuzen die de cultuursector in Nederland te wachten staat.
18/03/2011
International promotion campaign of the Office for Artist Participation kicks off
The City of Edinburgh will be the first to host an international promotion event of Rotterdam's innovative cultural policies for enforcing the participation of artists in heightening a city's competitiveness and securing social peace on the local level.
28/02/2011
Culture and Contestation
The essay 'Neo-Liberalism with Dutch Characteristics: The Big Fix-Up of the Netherlands and the Practice of Embedded Cultural Activism' is published in the book volume 'Culture and Contestation in the New Century'.
19/01/2011
Art and Activism
BAVO's essay 'Artists... one more effort to be really political!' is published in the volume 'Art and Activism in the age of Globalisation'.
20/10/2010
Boek verschenen: Too Active To Act
Het boek biedt een kritische analyse van de maatschappelijke betrokkenheid van culturele actoren in Nederland in de afgelopen tien jaar.
Events
|
Show all
01/02/2018
Commoning the Clinic
Read more about the Kanunnik Triest Square (designed by architects De Vylder Vinck Taillieu) in the Caritas psychiatric centre (Melle) and how it results from a participative process with psychiatrists, managers, staff, and patients.
.jpg)
.jpg)
Creatio ex nihilo
project: OPPOSITIONAL ARCHITECTURE
date: 05/09/2017
author: BAVO
source: De Architect
status: article
Kwaliteit als katalysator van sloop
De naderende sloop van het Europees Parlementsgebouw in Brussel leidde onlangs in Vlaanderen tot de nodige commotie. Bouwmeesters en architecten schuwden daarbij geen grote woorden. En terecht. De Europese overheid streeft klimaatdoelstellingen na, maar laat zich ondertussen huisvesten in regelrechte wegwerparchitectuur. Het gebouw is na een looptijd van amper 30 jaar afgeschreven en ontwikkelaars staan in de rij met mooie nieuwbouwplannen. De bouwmeesters schroeven ondertussen hun ambitie op.
Hoewel de kritiek niet onterecht is, blijft toch iets wringen. Ten eerste vestigen de critici van de wegwerparchitectuur hun hoop op de vernieuwing van … de bouwmarkt. Dat is op zijn minst opmerkelijk te noemen. Na projectontwikkelaars eerst af te serveren als onverantwoordelijke verkwisters van kapitaal lijdend aan intellectuele bloedarmoede en enkel uit op snel financieel gewin – ik parafraseer de woorden van een artikel in De Morgen – worden diezelfde partijen op hetzelfde moment binnengehaald als redders van het Vaderland.
Vervolgens wordt het nog vreemder als het antwoord op al die sloopwoede blijkt te liggen in … een nieuw bouwprogramma! Alle hoop is gevestigd op het bouwen van ‘intelligente ruïnes’ – een voorstel van bOb Van Reeth indertijd – of op ‘bestemmingsvrije gebouwen’ (de zogenoemde solids) – naar eigen zeggen een best practice uit Amsterdam. Het zijn gebouwtypes die meerdere levenscycli kunnen doorlopen. Het komt er dus op neer dat duurzaam bouwen pas mogelijk is als we eerst de huidige generatie kantoorgebouwen slopen.
Napoleontische tactiek
Het vermanende vingertje naar de projectontwikkelaars is tegelijk een manier om met ze te flirten. De gewillige critici van de bouwmarkt vergeten dat de sloopwoede minstens een gedeelde verantwoordelijkheid is. Zo merkt Marc Dubois op dat het Europees Parlementsgebouw indertijd is gebouwd in afwachting van de toewijzing van het Europees Parlement. De sloopwoede is deel van een soort Napoleontische aanvalstactiek van de Belgische overheid – 'eerst bouwen en dan zien we wel’.
Sloopwoede is ook debet aan het subsidiebeleid. Zo hanteerde het Vlaams Infrastructuurfonds voor Persoonsgebonden Aangelegenheden (VIPA) jarenlang de 75%-regel. Als een verbouwing 75% kostte van nieuwbouw, dan subsidieerde VIPA enkel nieuwbouw. Een regel bedoeld om verkwisting van publieke middelen te voorkomen, zorgde er zo voor, dat het ziekenhuislandschap omgetoverd werd in een circus van permanente moderniteit. Eenzelfde perversie loert om de hoek als de verduurzaming van het kantorenpark katalysator is voor een versnelde sloop.
Gedeelde verantwoordelijkheid
Tenslotte zetten de critici van de sloopwoede de architect wel erg gemakkelijk uit de wind. Draagt de architect dan geen enkele verantwoordelijkheid voor de sloopwoede? Zijn bouwmeesters en architecten bereid de hand in eigen boezem te steken?
Met betrekking tot het nieuwe justitiepaleis in Brussel was vorig jaar al in de krant te lezen dat JaspersEyers een bouwaanvraag had lopen nog voordat de overheidsopdracht was gepubliceerd. Het is een soort ‘reverse building syndrome’ waarbij architecten het voortouw nemen in vastgoedspeculatie. De profetische actie waarin de architect vooruit loopt op de realiteit, toont aan dat sloopwoede slechts een symptoom is van een veel meer omvattende bouwzucht. Je kunt geen kritiek geven op het ene – de sloopwoede – zonder het andere – de architectuurproductie – ter sprake te brengen.
Ook de architecten van de goede smaak gaan niet vrijuit in de sloopwoede. Een ontwerp van Office Kersten Geers David Van Severen (Office KGDVS) vervangt het derde gebouw in het complex van de bank KBC aan het kanaal in Brussel. De postmoderne mastodont is nauwelijks 17 jaar geleden opgetrokken naar een ontwerp van JaspersEyers. Het zakencentrum krijgt een gemengde functie in de hoop nieuw leven te brengen aan het kanaal. Het is zoeken naar de zeven verschillen, maar de nieuwe architectuur begint in ieder geval met een schone lei.
Tabula rasa
In den beginne was er niets. Het vormt één van de oorsprongsmythes van de architectuur. In zijn reactie (in het eerder genoemde artikel in De Morgen) toont Xaveer De Geyter aan hoe onbenullig de redenen zijn voor afbraak. Hij verwijst naar het Provinciehuis in Antwerpen waar de vloerhoogte van het oude gebouw té laag was voor het aanbrengen van de valse plafonds en de nieuwe technieken. Ook al heeft De Geyter gelijk – niemand betwijfelt dat vloerhoogtes gemakkelijk zijn – is het op zijn minst een ‘handige waarheid’ waarmee hij kan terugvallen op de primaire reflex van de architectuur: tabula rasa.
B-architecten suggereerde in 2000 een ‘euthanasie van de gebouwde omgeving’ tegen het kneuterige verbouwen. Vandaag wordt deze vroegtijdige levensbeëindiging volop ingezet met het oog op duurzaamheid. Eens komt de tijd dat ook de meesterwerken van de architectuur vervangen gaan worden – het Danstheater van OMA vormt de prelude. Niet langer het nieuwe als oplossing voor het oude, maar het nieuwe als vervanging van het nieuwe. Euthanasie zonder reden, omdat de tijd om is. Of om plaats te maken voor het zoveelste nieuwe, architecturaal snufje.
References
Gepubliceerd in: Architect : Vakblad voor de Architect, 48 (5), pp. 164-165.
