05/03/2018 - article
Architectuur in naam van de vader
Projects
|
Show all
News
|
Show all
22/12/2017
Uplace of Shopping K? Nee, bedankt
Artikel over de architectuur van een vals dilemma rond winkelcentra
18/12/2017
Dood van een dienstverlener
Column over het bouwen als olifant in de kamer van de architectuurcultuur.
06/12/2017
Het belachelijk sublieme in de Vlaamse architectuur
Artikel over humor als het teken van kritische afstand in de architectuur
17/10/2017
Verslaafd aan architectuur
Een artikel over de betekenis van de Biertempel discussie voor de architectuurcultuur in België
05/10/2017
Wafels, bier en architectuur
Een artikel naar aanleiding van de herbestemming van de Beurs in Brussel tot biertempel naar ontwerp van Robbrecht & Daem Architecten.
03/08/2017
Zorg dragen voor architectuur
Artikel over gebruik en postproductie in de architectuur naar aanleiding van het Jozef Plein in PC Cartias (Melle).
18/03/2017
Sprak er iemand over healing environment ?
Lees hier over de bijdrage van Charles Jencks en de postmoderne architectuur aan de ontmanteling van de kliniek.
22/02/2017
Pic Nic Architectuur
Een retroactief manifest voor Pic Nic the Streets als bijdrage aan de architectuurcultuur in België. > Version Française > English Version
13/02/2017
Wraak op de commons
Een artikel over het nakende einde voor Agrocité en de toekomst voor architectuur onder zelfbeheer.
03/02/2017
Architectuur van de schaamteplek
Wie grip wil krijgen op de problemen van in psychiatrische ziekenhuizen, begint bij het ontwerp van de isolatiekamer.
22/12/2016
Van Utopia naar Wuustwezel
Er zijn weinig termen die zo’n beladen betekenis hebben in de architectuurgeschiedenis als utopie. Version Français
21/12/2016
Relational Architecture
Read about the production proces of the Kanunnik Petrus Jozef Triest Square in the Psychiatric Centre Caritas, Melle. Article in Dutch / English / French
12/12/2016
Hoeveel samenwerking kan architectuur verdragen?
Artikel over de tentoonstelling 'Ensembles. Architectuur en Ambachtschap' in deSingel en Vlaams Architectuurinstituut.
15/10/2016
Bouwstenen voor het psychiatrisch centrum van de toekomst
Lees meer over de visieontwikkeling rond het psychiatrisch centrum van de toekomst gepubliceerd in Psyche.
03/10/2016
Eco-politiek in Brussel: Bas Smets en de Brussels Urban Landscape Biennial
Artikel over het nut en nadeel van landschapsarchitectuur als instrument voor regionale ontwikkeling in Brussel.
28/09/2016
Architectuur vol van verlangen
Artikel naar aanleiding van de opening van het Kanunnik Petrus Jozef Triest Plein in Melle.
26/09/2016
(Re)Politicize!
Proud to present the A+261 issue on architecture and politics - Dutch and French edition.
21/09/2016
Architectuur met schaduw
De 20ste eeuw baarde vele duivelspacten tussen architectuur en politiek. Opvallend genoeg wordt de architectuur van het Italiaanse fascisme tot op vandaag geprezen omwille van haar abstracte vormentaal. Dergelijke rehabilitatie is de architectuur van het Derde Rijk nooit te beurt gevallen. België heeft zo zijn eigen kleine trauma in de relatie met de politiek.
07/06/2016
Vakmannen aan het front
Een recensie over de bijdrage van Bravoure in de Architectuurbiennale van Venetie.
04/06/2016
Toiletemmers in Werelderfgoed
Er is iets curieus met de inrichting van de gevangenis van Merksplas, waar enkele weken geleden een opstand uitbrak. De geschiedenis van de site reflecteert een utopisch beeld van de gevangenis van de toekomst, de manier waarop omgegaan wordt met die geschiedenis symboliseert dan weer de gemiste kansen.
04/12/2015
FPC Gent: geen markt, geen gevangenis
De opening van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent zorgt na één jaar werking voor een grote opluchting - zelfs bij voormalige critici. De juiste vraag is niet of aanvankelijke bezorgheid terecht was, maar wel of de opluchting niet een beetje voorbarig is?
28/10/2015
Het penitentiair verdriet van België
In de bouw van het gevangenisdorp Haren vormen de lokale en regionale overheid samen front met de actiegroepen tegen de federale overheid - of toch niet? Hoe kunnen we de knoop tussen activisme en politiek ontwarren?
23/10/2015
Een psychiatrisch centrum bouwen we samen
Ook architectuur heeft zijn plaats op de Vlaamse Hersteldagen. Doe mee op 18 november in de Vooruit.
01/09/2015
Eindelijk een kennisplatform voor humane gevangenisarchitectuur
De website www.prisongear.be presenteert het onderzoek naar een humane gevangenisarchitectuur.
07/04/2015
Ontmanteling van de psychiatrische kliniek
Lees de gevalstudies over zorgarchitectuur in Vlaanderen gepubliceerd in Psyche
22/10/2014
Een sterke leefomgeving begint met ruimteregie
Wat deelt een onafgewerkte verkeersinfrastructuur in Godsheide, een vervallen vierkantshoeve in Grote Spouwen, een gesloten mijnkatedraal in de Eisdense Tuiwijk en een geplande gevangenis op Domein Riegersvliet?
21/08/2014
Wie is er bang van het Bouwmeestercollege?
Iedereen lijkt het roerend eens dat de Vlaamse architectuur zonder de Bouwmeester overgeleverd is aan de wetten van de markt en de willekeur van het politieke bedrijf. Lees de opinie 'De Bouwmeester en de onheilsprofeten'.
20/12/2013
A humane prison is coming to your neighbourhood
As part of the Conflict & Design Triennial the knowledge platform Prison Gear presents design studies that pave the way for a humane prison in Leopoldsburg, Belgium.
16/12/2013
Een humane gevangenis komt naar je toe
Als onderdeel van de Conflict & Design Triënnale presenteert Prison Gear twee visieontwerpen voor de toekomstige gevangenis op het militaire domein Reigersvliet in Leopoldsburg.
09/10/2013
Limburg City / Stad Limburg
Read the memorandum of the Limburg Europa Workshop / Lees de projectnota van Atelier Limburg Europa
15/09/2013
The dismantling of the psychiatric clinic
Read the case studies on care architecture in Flanders
21/08/2013
Wat is ontwerpend onderzoek?
Drie vragen over ontwerpend onderzoek, drie antwoorden vanuit de Noorderkempen.
10/04/2013
Heeft een gemeenplaats ook een gemene waarde ?
Commentaarstuk bij het Architectuurboek n° 10: Radicale Gemeenplaatsen - Europese architectuur uit Vlaanderen
03/02/2013
Is onzichtbare psychiatrische zorg mogelijk?
Review van de opstart Pilootprojecten Zorg door de Vlaams Bouwmeester
06/11/2012
Limburg heeft ambitie / Limburg has ambition
Presentatie van de Startnota Provinciaal Bouwmeester Limburg / Presentation Initial Memo Limburg Government Architect
12/10/2012
Hoeveel vernieuwing kan de gevangenis verdragen ?
Lees hoe de modernisatie van de gevangenisarchitectuur in handen van Stéphane Beel begon en eindige bij het Ducpétiaux-model.
11/04/2012
Sociaal-realisme of zelfcensuur
Met Jonas Staal schreef BAVO een pleidooi voor een nieuw sociaal-realisme in de kunst. Sociaal-realisme is broodnodig in het tijdperk van de hysterische reproductie.
21/02/2012
Nu ook een schreeuw om architectuur!
Niet occupy-en, maar de gevestigde orde verleiden om in crisistijden te investeren in leuke projecten. Lees hier meer over de Studio for Unsollicited Architecture.
21/11/2011
Waarom kunstenaars niet fascistisch genoeg zijn
Lees het artikel in het decembernummer van Rekto:Verso.
29/08/2011
Artist Participation in South Africa
The international PR campaign to showcase Rotterdam's robust policy on artist participation is now also tapping into the emerging African art markets.
17/06/2011
Denkverbod op liberale kunst
Column over de stellingenoorlog naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen in de cultuursector.
07/06/2011
Maak liberaal kunstbeleid liberaal
Lees BAVO's advies aan staatssecretaris Zijlstra met betrekking tot de noodgedwongen keuzen die de cultuursector in Nederland te wachten staat.
18/03/2011
International promotion campaign of the Office for Artist Participation kicks off
The City of Edinburgh will be the first to host an international promotion event of Rotterdam's innovative cultural policies for enforcing the participation of artists in heightening a city's competitiveness and securing social peace on the local level.
28/02/2011
Culture and Contestation
The essay 'Neo-Liberalism with Dutch Characteristics: The Big Fix-Up of the Netherlands and the Practice of Embedded Cultural Activism' is published in the book volume 'Culture and Contestation in the New Century'.
19/01/2011
Art and Activism
BAVO's essay 'Artists... one more effort to be really political!' is published in the volume 'Art and Activism in the age of Globalisation'.
20/10/2010
Boek verschenen: Too Active To Act
Het boek biedt een kritische analyse van de maatschappelijke betrokkenheid van culturele actoren in Nederland in de afgelopen tien jaar.
Events
|
Show all
01/02/2018
Commoning the Clinic
Read more about the Kanunnik Triest Square (designed by architects De Vylder Vinck Taillieu) in the Caritas psychiatric centre (Melle) and how it results from a participative process with psychiatrists, managers, staff, and patients.
.jpg)
.jpg)
Wraak op de commons
Het einde dreigt voor Agrocité, de experimentele en educatieve coöperatieve volkstuin met buurtcentrum, opgezet door Atelier d’Architecture Autogerée (AAA) in de Parijse voorstad Colombes. Agrocité moet plaats maken voor een tijdelijke parkeerplaats. De juridische afloop van het conflict vormt een interessante les voor de toekomst van architectuur onder zelfbeheer.
Agrocité is een schakel in R-Urban, een trio pilootprojecten gericht op het versterken van stedelijke veerkracht. Voor ieder project was een bijzondere locatie gevonden. Agrocité introduceert ecologie in het hart van een woonwijk. Recyclab is een atelier op een marginale industriële locatie aan een snelweg. Ecohab tenslotte is een experimentele groepswoning te midden een residentiële woonwijk – of beter gezegd: zou een groepswoning worden. Ecohab is nooit gerealiseerd. De bedoeling was om een samenhangend netwerk uit te bouwen voor experimenten met stadslandbouw, circulaire economie, samenwonen, hergebruik en dergelijke meer.
R-Urban kwam in het vizier na de nipte overwinning van de conservatieve partij in de lokale verkiezingen. Wat volgt benoemt Doina Petrescu als een ‘wraak tegen de commons’. De nieuwe burgemeester – die een legislatuur lang het zitje moest afstaan aan de socialisten – heeft het niet hoog op met wat ze de ‘lokale Sovjets van Colombes’ noemt. De strijd van AAA lijkt hiermee per definitie verloren. In het ideologische vuur van de burgemeester heeft de activist altijd ongelijk. Pogingen om in de gunst te komen, hebben tot niets geleid. Een berekening van de sociale meerwaarde van Agrocité raakte zo dovemansoren. De burgemeester schertste: “Le Grand Paris heeft geen kippen nodig”.
Maar de strijd tegen Agrocité blijkt ook een economische drijfveer te kennen. De burgemeester is voorzitter van Codevam, het geprivatiseerde ontwikkelingsbedrijf van Colombes, en is met haar partner een leven lang betrokken in de vastgoedsector. Ontwikkelaars hebben het oog laten vallen op het lapje grond van Agrocité. De locatie is centraal gelegen in Colombes, op een kruispunt van wegen, recht tegenover een grote supermarkt en in de schaduw van een sociale woonwijk. De openbare ruimte rond de naastgelegen woonblokken wordt onderhanden genomen en de grond vormt een ideale compensatie. In de officiële communicatie is de omvorming tot parking de enige oplossing: “Het is het enige beschikbare terrein, de minst dure oplossing en het meest praktisch voor buurtbewoners.”
Het belangenconflict wordt hiermee verpakt in een koehandel. Een sympathiek buurtproject vervangen door een private ontwikkeling ligt politiek gevoelig. De parking functioneert als pasmunt. Een klein hoekje van het terrein is reeds ingepalmd als tijdelijke parking. Het cynisme wil dat de parking naar de letter tijdelijk is, maar wel oerdegelijk uitgevoerd werd met asfalt op gestabiliseerde ondergrond, solide omheining en dergelijke. Dit, terwijl Agrocité bedoeld was als tussentijds ruimtegebruik en daarom uitgevoerd werd in palettenarchitectuur, maar ondertussen beschouwd wordt als illegaal.
Agrocité is hiermee verzeild in een klassiek geval van grondspeculatie waarin een ‘burgemeester-promotor’ – dixit een buurtbewoner – de hoofdrol opeist. De zaak is geëscaleerd tot een juridische strijd en werd tot in hoger beroep uitgevochten. De initiatiefnemers van AAA, Doina Petrescu en Constantin Petcou, hebben het onderspit gedolven. Nu dreigt de Gemeente Colombes met administratieve boetes zolang Agrocité illegaal de grond bezet. De wraak op de commons is op die manier verworden tot een uitputtingsslag die bij voorbaat verloren lijkt – of toch niet?
De juridische strijd rond Agrocité toont de tere plek van R-Urban. De ambitie om een architecturaal project onder zelfbeheer uit te bouwen heeft Agrocité afhankelijk gemaakt van de willekeur van één burgemeesterswissel. Agrocité wilde een Deleuziaans ‘plateau’ zijn voor collectieve actie, maar dreigt nu verpletterd te worden door duizend andere platformen. De Europese fondsen blijken niet voldoende. Het mag dan wel paradoxaal klinken, maar een autonoom initiatief als Agrocité had ongetwijfeld baat gehad bij een vervlechting met gevestigde structuren. Een initiatief dat op verschillende politieke, bestuurlijke, sociale en culturele platformen tegelijk acteert, kan niet zomaar van de kaart geveegd worden. De kracht van ParckFarm, een initiatief in Brussel dat de mosterd gehaald heeft in Agrocité, ligt juist in de inzet van buurtbewoners en vrijwilligersorganisaties evengoed als de institutionele inbedding die de coördinator en parkwachters betaalt.
De zwanenzang van Agrocité toont anderzijds een indrukwekkende uitbreiding van de definitie van de architect – en wel op twee manieren. In de eerste plaats zien we hoe de functie van architect cruciaal is in het sluiten van de cirkel van architecturale productie. In alle projecten van AAA wordt gezocht naar een samenspel van ‘architect-user’ en ‘user-architect’. Dergelijke opvatting staat mijlenver van de traditionele rol van een architect die in de hoedanigheid van dienstverlener kortstondig optreedt in een bouwproces en na oplevering snel verdwijnt. In Agrocité neemt de architect vanaf de prille visieontwikkeling een verantwoordelijkheid en blijft betrokken in de operationalisering van het project én in de strijd voor het voortbestaan ervan.
In de tweede plaats zien we de uitbreiding van de architect tot een collectief subject. De rechtszaak reduceert het collectieve netwerk tot de twee personen die de Agrocité wettelijk vertegenwoordigen: Doina Petrescu en Constantin Petcou. Toch staan zij als architect niet alleen. “We are tired but they keep the fire burning” zegt een getergde Doina wijzend naar vier gepensioneerde en gepassioneerde vrouwen die drukdoende zijn met verwelkomen, koken en afwassen. Het bevestigt waarom zij eerder stelde dat ‘vrouwen, voor het meeste deel’ het dragend subject zijn van de architectuur onder zelfbeheer. Het zwaard van Damocles mag dan wel boven Agrocité hangen, de vrouwen animeren onverstoord de bijeenkomsten en feestelijkheden.
De toekomst voor Agrocité wordt besproken in een collectief overleg. Het aanhalen van nieuwe politieke banden en een verhuizing naar andere gemeenten vormen de voornaamste vluchtlijnen. Gennevilliers, buurgemeente van Colombes, en Bagneux, in het zuiden van Parijs, zijn gemeenten met meer sympathieke, communistische burgemeesters. Behalve dat met de verhuisplannen een ideologische nabijheid wordt opgezocht, liggen ze ook in lijn met het idee dat Agrocité uiteindelijk ‘maar’ een prototype voor het ontwikkelen van kennis is dat evengoed overgedragen kan worden naar elders. AAA spreekt over ‘transmitting of the prototype’. De strijd voor de Agrocité is hiermee minder een strijd om de specifieke locatie en veel meer het opeisen van het recht om stedelijke ruimte in zelfbeheer te organiseren.
In de wraak op de commons mag dan wel één locatie verloren gaan, de ervaring maakt de gemeenschap van ‘commoners’ uiteindelijk sterker. Zij vormen het gemeenschappelijk subject van een kennis die zich potentieel uitbreidt naar vele andere locaties.
References
Gepubliceerd op ArchiNed, 13-02-2017
