03/08/2017 - article
Zorg dragen voor architectuur
Projects
|
Show all
News
|
Show all
03/08/2017
Zorg dragen voor architectuur
Artikel over gebruik en postproductie in de architectuur naar aanleiding van het Jozef Plein in PC Cartias (Melle).
18/03/2017
Sprak er iemand over healing environment ?
Lees hier over de bijdrage van Charles Jencks en de postmoderne architectuur aan de ontmanteling van de kliniek.
22/02/2017
Pic Nic Architectuur
Een retroactief manifest voor Pic Nic the Streets als bijdrage aan de architectuurcultuur in België. Version Française
13/02/2017
Wraak op de commons
Een artikel over het nakende einde voor Agrocité en de toekomst voor architectuur onder zelfbeheer.
03/02/2017
Architectuur van de schaamteplek
Wie grip wil krijgen op de problemen van in psychiatrische ziekenhuizen, begint bij het ontwerp van de isolatiekamer.
22/12/2016
Van Utopia naar Wuustwezel
Er zijn weinig termen die zo’n beladen betekenis hebben in de architectuurgeschiedenis als utopie. Version Français
21/12/2016
Relational Architecture
Read about the production proces of the Kanunnik Petrus Jozef Triest Square in the Psychiatric Centre Caritas, Melle. Article in Dutch / English / French
12/12/2016
Hoeveel samenwerking kan architectuur verdragen?
Artikel over de tentoonstelling 'Ensembles. Architectuur en Ambachtschap' in deSingel en Vlaams Architectuurinstituut.
15/10/2016
Bouwstenen voor het psychiatrisch centrum van de toekomst
Lees meer over de visieontwikkeling rond het psychiatrisch centrum van de toekomst gepubliceerd in Psyche.
03/10/2016
Eco-politiek in Brussel: Bas Smets en de Brussels Urban Landscape Biennial
Artikel over het nut en nadeel van landschapsarchitectuur als instrument voor regionale ontwikkeling in Brussel.
28/09/2016
Architectuur vol van verlangen
Artikel naar aanleiding van de opening van het Kanunnik Petrus Jozef Triest Plein in Melle.
26/09/2016
(Re)Politicize!
Proud to present the A+261 issue on architecture and politics - Dutch and French edition.
21/09/2016
Architectuur met schaduw
De 20ste eeuw baarde vele duivelspacten tussen architectuur en politiek. Opvallend genoeg wordt de architectuur van het Italiaanse fascisme tot op vandaag geprezen omwille van haar abstracte vormentaal. Dergelijke rehabilitatie is de architectuur van het Derde Rijk nooit te beurt gevallen. België heeft zo zijn eigen kleine trauma in de relatie met de politiek.
07/06/2016
Vakmannen aan het front
Een recensie over de bijdrage van Bravoure in de Architectuurbiennale van Venetie.
04/06/2016
Toiletemmers in Werelderfgoed
Er is iets curieus met de inrichting van de gevangenis van Merksplas, waar enkele weken geleden een opstand uitbrak. De geschiedenis van de site reflecteert een utopisch beeld van de gevangenis van de toekomst, de manier waarop omgegaan wordt met die geschiedenis symboliseert dan weer de gemiste kansen.
04/12/2015
FPC Gent: geen markt, geen gevangenis
De opening van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent zorgt na één jaar werking voor een grote opluchting - zelfs bij voormalige critici. De juiste vraag is niet of aanvankelijke bezorgheid terecht was, maar wel of de opluchting niet een beetje voorbarig is?
28/10/2015
Het penitentiair verdriet van België
In de bouw van het gevangenisdorp Haren vormen de lokale en regionale overheid samen front met de actiegroepen tegen de federale overheid - of toch niet? Hoe kunnen we de knoop tussen activisme en politiek ontwarren?
23/10/2015
Een psychiatrisch centrum bouwen we samen
Ook architectuur heeft zijn plaats op de Vlaamse Hersteldagen. Doe mee op 18 november in de Vooruit.
01/09/2015
Eindelijk een kennisplatform voor humane gevangenisarchitectuur
De website www.prisongear.be presenteert het onderzoek naar een humane gevangenisarchitectuur.
07/04/2015
Ontmanteling van de psychiatrische kliniek
Lees de gevalstudies over zorgarchitectuur in Vlaanderen gepubliceerd in Psyche
22/10/2014
Een sterke leefomgeving begint met ruimteregie
Wat deelt een onafgewerkte verkeersinfrastructuur in Godsheide, een vervallen vierkantshoeve in Grote Spouwen, een gesloten mijnkatedraal in de Eisdense Tuiwijk en een geplande gevangenis op Domein Riegersvliet?
21/08/2014
Wie is er bang van het Bouwmeestercollege?
Iedereen lijkt het roerend eens dat de Vlaamse architectuur zonder de Bouwmeester overgeleverd is aan de wetten van de markt en de willekeur van het politieke bedrijf. Lees de opinie 'De Bouwmeester en de onheilsprofeten'.
20/12/2013
A humane prison is coming to your neighbourhood
As part of the Conflict & Design Triennial the knowledge platform Prison Gear presents design studies that pave the way for a humane prison in Leopoldsburg, Belgium.
16/12/2013
Een humane gevangenis komt naar je toe
Als onderdeel van de Conflict & Design Triënnale presenteert Prison Gear twee visieontwerpen voor de toekomstige gevangenis op het militaire domein Reigersvliet in Leopoldsburg.
09/10/2013
Limburg City / Stad Limburg
Read the memorandum of the Limburg Europa Workshop / Lees de projectnota van Atelier Limburg Europa
15/09/2013
The dismantling of the psychiatric clinic
Read the case studies on care architecture in Flanders
21/08/2013
Wat is ontwerpend onderzoek?
Drie vragen over ontwerpend onderzoek, drie antwoorden vanuit de Noorderkempen.
10/04/2013
Heeft een gemeenplaats ook een gemene waarde ?
Commentaarstuk bij het Architectuurboek n° 10: Radicale Gemeenplaatsen - Europese architectuur uit Vlaanderen
03/02/2013
Is onzichtbare psychiatrische zorg mogelijk?
Review van de opstart Pilootprojecten Zorg door de Vlaams Bouwmeester
06/11/2012
Limburg heeft ambitie / Limburg has ambition
Presentatie van de Startnota Provinciaal Bouwmeester Limburg / Presentation Initial Memo Limburg Government Architect
12/10/2012
Hoeveel vernieuwing kan de gevangenis verdragen ?
Lees hoe de modernisatie van de gevangenisarchitectuur in handen van Stéphane Beel begon en eindige bij het Ducpétiaux-model.
11/04/2012
Sociaal-realisme of zelfcensuur
Met Jonas Staal schreef BAVO een pleidooi voor een nieuw sociaal-realisme in de kunst. Sociaal-realisme is broodnodig in het tijdperk van de hysterische reproductie.
21/02/2012
Nu ook een schreeuw om architectuur!
Niet occupy-en, maar de gevestigde orde verleiden om in crisistijden te investeren in leuke projecten. Lees hier meer over de Studio for Unsollicited Architecture.
21/11/2011
Waarom kunstenaars niet fascistisch genoeg zijn
Lees het artikel in het decembernummer van Rekto:Verso.
29/08/2011
Artist Participation in South Africa
The international PR campaign to showcase Rotterdam's robust policy on artist participation is now also tapping into the emerging African art markets.
17/06/2011
Denkverbod op liberale kunst
Column over de stellingenoorlog naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen in de cultuursector.
07/06/2011
Maak liberaal kunstbeleid liberaal
Lees BAVO's advies aan staatssecretaris Zijlstra met betrekking tot de noodgedwongen keuzen die de cultuursector in Nederland te wachten staat.
18/03/2011
International promotion campaign of the Office for Artist Participation kicks off
The City of Edinburgh will be the first to host an international promotion event of Rotterdam's innovative cultural policies for enforcing the participation of artists in heightening a city's competitiveness and securing social peace on the local level.
28/02/2011
Culture and Contestation
The essay 'Neo-Liberalism with Dutch Characteristics: The Big Fix-Up of the Netherlands and the Practice of Embedded Cultural Activism' is published in the book volume 'Culture and Contestation in the New Century'.
19/01/2011
Art and Activism
BAVO's essay 'Artists... one more effort to be really political!' is published in the volume 'Art and Activism in the age of Globalisation'.
20/10/2010
Boek verschenen: Too Active To Act
Het boek biedt een kritische analyse van de maatschappelijke betrokkenheid van culturele actoren in Nederland in de afgelopen tien jaar.
Events
|
Show all
.jpg)
.jpg)
Woonwerkoase voor Anderlecht
project: OPPOSITIONAL ARCHITECTURE
date: 04/09/2010
author: BAVO
source: Jaarboek Architectuur Vlaanderen
status: article
Aan een verkommerde en grauwe boulevard in Anderlecht is een trots groepswoningbouwcomplex verrezen. Een voormalige edelsmederij stond jarenlang bekend als een notoir kraakpand en uitvalsbasis van allerlei schimmige organisaties. Twee vennoten van het architectenbureau BOB361 namen in samenwerking met een derde partner het initiatief om de stadskanker op te ruimen. Het historische complex biedt vandaag onderdak aan kantoorruimte voor het architectenbureau, woningen voor de drie initiatiefnemers, huur- en koopappartementen en handelsruimten. Grondige afbraak- en renovatiewerken hertekenden het roemrijke verleden van de edelsmederij tot passend industrieel decor voor een creatieve woonwerkoase. De zorgvuldige reconstructie van de straatgevel tot zijn oorspronkelijke, glorierijke toestand garandeert de eenheid in het straatbeeld.
Kerntaak was het scheppen van de noodzakelijke ruimte om het overvolle programma onder te brengen. Hiertoe was het in de eerste plaats nodig om het historische gebouwencomplex grondig te ontpitten. Overtollige achterbouwsels zijn vervangen door groene patio’s die het complex van binnenuit reorganiseren. Maar ook binnen de overblijvende gebouwen werd in alle vrijheid gezocht naar een nieuwe organisatie die het maximale programma mogelijk maakt. De groenaanplanting (met fruitbomen, struikgewas en kruidenhoekjes), de buitenkeuken, de visuele betrokkenheid en de meervoudige woonwerkrelaties zorgen voor de animatie van het complex. De spontane levendigheid en bedrijvigheid in het complex staat in schril contrast met de anonieme individualiteit die zo kenmerkend is voor groepswoningbouw gerealiseerd binnen projectontwikkeling en uitgaat van een traditionele arbeidsverdeling tussen investeerder, architect en aannemer. Zelfs in de meest architecturaal hoogstaande projectontwikkeling (zoals de oogstrelende herontwikkeling van de Katoenspinnerij te Gent naar ontwerp van Coussée & Goris Architecten) laat de steriele en aangeharkte tussenruimte vaak geen plaats voor activiteiten die je van een collectief woonproject kan verwachten.
Een tweede uitgangspunt voor dit project is de fijnmazige overgang tussen de publieke ruimte en de private woongedeeltes. De gezelligheid van het collectieve woonwerkgebeuren functioneert zo als informele filter die de individuele bewoners afzondert van het hectische leven in de grootstad. De individualiteit wordt bovendien beschermd door de eclectische vormgeving die elke woon- en werkeenheid voorziet van eigen, specifieke kenmerken. Elke partner stond in voor de vormgeving van het eigen aandeel en was dan ook slechts verantwoording verschuldigd aan de eigen noden, verlangens en mogelijkheden. Zo valt de verschillende vormgeving op van een wooneenheid met X-vormige kolommen, ronde uitsparingen in de betonvloer en membraandak en een andere, loftachtige wooneenheid met vrij zwevende rondgang en trap uit structureel multiplex. Ook de wooneenheden bestemd voor verkoop en verhuur kregen elk een apart karakter door middel van verschillende architecturale ingrepen. De personalisering van de wooneenheden staat opnieuw in groot contrast met de traditionele projectontwikkelingen zoals de Zwembadsite in Leuven (ook een ontwerp van BOB361) waarin individualisatie beperkt blijft tot een checklist van keuzemogelijkheden tegen een fikse meerprijs. In het geval van de casco-oplevering van de eerder vernoemde Katoenspinnerij worden de wooneenheden beschouwd als een private aangelegenheid. Interne organisatie, inrichting en vormgeving worden er helemaal uitbesteed aan de latere eigenaar.
Een bijkomend voordeel van het cumuleren van de rol van architect en opdrachtgever is de mogelijkheid om ontwerp en uitvoering te laten samenvallen. Hierdoor ontstaat in het bouwproces ruimte om te improviseren op basis van toevallige vondsten, problemen die zichtbaar worden, plotse ontwerpingevingen, competenties van de aannemer en specifieke materiaalkenmerken. Zo werd tijdens de uitvoering geopteerd om extra veel beton ter plaatse te gieten in traditionele plankbekisting en de afwerking ook te beschouwen als decoratie. De aannemer bleek immers bijzonder onderlegd in deze bouwmethode. Ook werd een patio die op de tekentafel nog ingekleurd was als parking in een latere fase omgevormd tot een groene ruimte. Weinig kooplustigen bleken immers de interne parkeerplaats als een meerwaarde te beschouwen. Op die manier zien we een verschuiving in de rol van het ontwerp binnen de architectuurproductie. Ontwerpen is niet langer het dichttimmeren van de toekomst op basis van een arbitrair tot stand gekomen bouwplan dat duizend en één andere interessante mogelijkheden uitsluit. Ontwerpen is integendeel het voortdurend inspelen op mogelijkheden, capaciteiten en competenties die zich in het bouwproces spontaan aandienen en smeken om benut te worden. Kortom, voor creatieve opdrachtgevers is het ontwerpen het sleutelen aan een draaiende motor – en is het belang van de bouwvergunning futiel ten aanzien van het ‘as-built-attest’.
De grote autonomie van de architecten-opdrachtgevers is niet alleen goed voor de architecturale kwaliteit, maar is ook de noodzakelijke voorwaarde voor heel wat meerwaarden die de architectuur oplevert voor de omliggende buurt. Zo laat de woonwerkoase de buurtbewoners volop meegenieten van levendige patio’s en groene daken. De specifieke locatie van het pand en ook de choreografie van de woonwerkrelaties zorgen bovendien voor een natuurlijke selectie van bewoners. Deze blijken voornamelijk te rekenen tot de creatieve en ondernemende middenklasse en diversifiëren zo – om niet te zeggen gentrifiëren –ongedwongen de bevolkingssamenstelling van Anderlecht. Ten slotte biedt de creatieve levendigheid en bedrijvigheid aan de grauwe boulevard een handige opstap naar de langverwachte opwaardering van de geplaagde achterstandbuurt. De initiatiefnemers waren zich goed bewust van deze architecturale meerwaarden van hun ontwikkeling voor de omliggende buurt en ze gebruikten deze dan ook volop als pasmunt in de onderhandeling met de gemeentediensten. De ondernemende architecten nemen zo spontaan en met veel idealisme verantwoordelijkheid op voor een aantal kernactiviteiten van hedendaagse stadsontwikkeling die in de handen van bestuurlijke partijen vaak lang aanslepen.
