05/03/2018 - article
Architectuur in naam van de vader
Projects
|
Show all
News
|
Show all
22/12/2017
Uplace of Shopping K? Nee, bedankt
Artikel over de architectuur van een vals dilemma rond winkelcentra
18/12/2017
Dood van een dienstverlener
Column over het bouwen als olifant in de kamer van de architectuurcultuur.
06/12/2017
Het belachelijk sublieme in de Vlaamse architectuur
Artikel over humor als het teken van kritische afstand in de architectuur
17/10/2017
Verslaafd aan architectuur
Een artikel over de betekenis van de Biertempel discussie voor de architectuurcultuur in België
05/10/2017
Wafels, bier en architectuur
Een artikel naar aanleiding van de herbestemming van de Beurs in Brussel tot biertempel naar ontwerp van Robbrecht & Daem Architecten.
03/08/2017
Zorg dragen voor architectuur
Artikel over gebruik en postproductie in de architectuur naar aanleiding van het Jozef Plein in PC Cartias (Melle).
18/03/2017
Sprak er iemand over healing environment ?
Lees hier over de bijdrage van Charles Jencks en de postmoderne architectuur aan de ontmanteling van de kliniek.
22/02/2017
Pic Nic Architectuur
Een retroactief manifest voor Pic Nic the Streets als bijdrage aan de architectuurcultuur in België. > Version Française > English Version
13/02/2017
Wraak op de commons
Een artikel over het nakende einde voor Agrocité en de toekomst voor architectuur onder zelfbeheer.
03/02/2017
Architectuur van de schaamteplek
Wie grip wil krijgen op de problemen van in psychiatrische ziekenhuizen, begint bij het ontwerp van de isolatiekamer.
22/12/2016
Van Utopia naar Wuustwezel
Er zijn weinig termen die zo’n beladen betekenis hebben in de architectuurgeschiedenis als utopie. Version Français
21/12/2016
Relational Architecture
Read about the production proces of the Kanunnik Petrus Jozef Triest Square in the Psychiatric Centre Caritas, Melle. Article in Dutch / English / French
12/12/2016
Hoeveel samenwerking kan architectuur verdragen?
Artikel over de tentoonstelling 'Ensembles. Architectuur en Ambachtschap' in deSingel en Vlaams Architectuurinstituut.
15/10/2016
Bouwstenen voor het psychiatrisch centrum van de toekomst
Lees meer over de visieontwikkeling rond het psychiatrisch centrum van de toekomst gepubliceerd in Psyche.
03/10/2016
Eco-politiek in Brussel: Bas Smets en de Brussels Urban Landscape Biennial
Artikel over het nut en nadeel van landschapsarchitectuur als instrument voor regionale ontwikkeling in Brussel.
28/09/2016
Architectuur vol van verlangen
Artikel naar aanleiding van de opening van het Kanunnik Petrus Jozef Triest Plein in Melle.
26/09/2016
(Re)Politicize!
Proud to present the A+261 issue on architecture and politics - Dutch and French edition.
21/09/2016
Architectuur met schaduw
De 20ste eeuw baarde vele duivelspacten tussen architectuur en politiek. Opvallend genoeg wordt de architectuur van het Italiaanse fascisme tot op vandaag geprezen omwille van haar abstracte vormentaal. Dergelijke rehabilitatie is de architectuur van het Derde Rijk nooit te beurt gevallen. België heeft zo zijn eigen kleine trauma in de relatie met de politiek.
07/06/2016
Vakmannen aan het front
Een recensie over de bijdrage van Bravoure in de Architectuurbiennale van Venetie.
04/06/2016
Toiletemmers in Werelderfgoed
Er is iets curieus met de inrichting van de gevangenis van Merksplas, waar enkele weken geleden een opstand uitbrak. De geschiedenis van de site reflecteert een utopisch beeld van de gevangenis van de toekomst, de manier waarop omgegaan wordt met die geschiedenis symboliseert dan weer de gemiste kansen.
04/12/2015
FPC Gent: geen markt, geen gevangenis
De opening van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent zorgt na één jaar werking voor een grote opluchting - zelfs bij voormalige critici. De juiste vraag is niet of aanvankelijke bezorgheid terecht was, maar wel of de opluchting niet een beetje voorbarig is?
28/10/2015
Het penitentiair verdriet van België
In de bouw van het gevangenisdorp Haren vormen de lokale en regionale overheid samen front met de actiegroepen tegen de federale overheid - of toch niet? Hoe kunnen we de knoop tussen activisme en politiek ontwarren?
23/10/2015
Een psychiatrisch centrum bouwen we samen
Ook architectuur heeft zijn plaats op de Vlaamse Hersteldagen. Doe mee op 18 november in de Vooruit.
01/09/2015
Eindelijk een kennisplatform voor humane gevangenisarchitectuur
De website www.prisongear.be presenteert het onderzoek naar een humane gevangenisarchitectuur.
07/04/2015
Ontmanteling van de psychiatrische kliniek
Lees de gevalstudies over zorgarchitectuur in Vlaanderen gepubliceerd in Psyche
22/10/2014
Een sterke leefomgeving begint met ruimteregie
Wat deelt een onafgewerkte verkeersinfrastructuur in Godsheide, een vervallen vierkantshoeve in Grote Spouwen, een gesloten mijnkatedraal in de Eisdense Tuiwijk en een geplande gevangenis op Domein Riegersvliet?
21/08/2014
Wie is er bang van het Bouwmeestercollege?
Iedereen lijkt het roerend eens dat de Vlaamse architectuur zonder de Bouwmeester overgeleverd is aan de wetten van de markt en de willekeur van het politieke bedrijf. Lees de opinie 'De Bouwmeester en de onheilsprofeten'.
20/12/2013
A humane prison is coming to your neighbourhood
As part of the Conflict & Design Triennial the knowledge platform Prison Gear presents design studies that pave the way for a humane prison in Leopoldsburg, Belgium.
16/12/2013
Een humane gevangenis komt naar je toe
Als onderdeel van de Conflict & Design Triënnale presenteert Prison Gear twee visieontwerpen voor de toekomstige gevangenis op het militaire domein Reigersvliet in Leopoldsburg.
09/10/2013
Limburg City / Stad Limburg
Read the memorandum of the Limburg Europa Workshop / Lees de projectnota van Atelier Limburg Europa
15/09/2013
The dismantling of the psychiatric clinic
Read the case studies on care architecture in Flanders
21/08/2013
Wat is ontwerpend onderzoek?
Drie vragen over ontwerpend onderzoek, drie antwoorden vanuit de Noorderkempen.
10/04/2013
Heeft een gemeenplaats ook een gemene waarde ?
Commentaarstuk bij het Architectuurboek n° 10: Radicale Gemeenplaatsen - Europese architectuur uit Vlaanderen
03/02/2013
Is onzichtbare psychiatrische zorg mogelijk?
Review van de opstart Pilootprojecten Zorg door de Vlaams Bouwmeester
06/11/2012
Limburg heeft ambitie / Limburg has ambition
Presentatie van de Startnota Provinciaal Bouwmeester Limburg / Presentation Initial Memo Limburg Government Architect
12/10/2012
Hoeveel vernieuwing kan de gevangenis verdragen ?
Lees hoe de modernisatie van de gevangenisarchitectuur in handen van Stéphane Beel begon en eindige bij het Ducpétiaux-model.
11/04/2012
Sociaal-realisme of zelfcensuur
Met Jonas Staal schreef BAVO een pleidooi voor een nieuw sociaal-realisme in de kunst. Sociaal-realisme is broodnodig in het tijdperk van de hysterische reproductie.
21/02/2012
Nu ook een schreeuw om architectuur!
Niet occupy-en, maar de gevestigde orde verleiden om in crisistijden te investeren in leuke projecten. Lees hier meer over de Studio for Unsollicited Architecture.
21/11/2011
Waarom kunstenaars niet fascistisch genoeg zijn
Lees het artikel in het decembernummer van Rekto:Verso.
29/08/2011
Artist Participation in South Africa
The international PR campaign to showcase Rotterdam's robust policy on artist participation is now also tapping into the emerging African art markets.
17/06/2011
Denkverbod op liberale kunst
Column over de stellingenoorlog naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen in de cultuursector.
07/06/2011
Maak liberaal kunstbeleid liberaal
Lees BAVO's advies aan staatssecretaris Zijlstra met betrekking tot de noodgedwongen keuzen die de cultuursector in Nederland te wachten staat.
18/03/2011
International promotion campaign of the Office for Artist Participation kicks off
The City of Edinburgh will be the first to host an international promotion event of Rotterdam's innovative cultural policies for enforcing the participation of artists in heightening a city's competitiveness and securing social peace on the local level.
28/02/2011
Culture and Contestation
The essay 'Neo-Liberalism with Dutch Characteristics: The Big Fix-Up of the Netherlands and the Practice of Embedded Cultural Activism' is published in the book volume 'Culture and Contestation in the New Century'.
19/01/2011
Art and Activism
BAVO's essay 'Artists... one more effort to be really political!' is published in the volume 'Art and Activism in the age of Globalisation'.
20/10/2010
Boek verschenen: Too Active To Act
Het boek biedt een kritische analyse van de maatschappelijke betrokkenheid van culturele actoren in Nederland in de afgelopen tien jaar.
Events
|
Show all
01/02/2018
Commoning the Clinic
Read more about the Kanunnik Triest Square (designed by architects De Vylder Vinck Taillieu) in the Caritas psychiatric centre (Melle) and how it results from a participative process with psychiatrists, managers, staff, and patients.
.jpg)
.jpg)
De nieuwe Vlaams Bouwmeester
Peter Swinnen, medeoprichter van het Brusselse architectenkantoor 51N4E, zal vanaf 1 juli 2010 optreden als Vlaams Bouwmeester. Hij geeft zichzelf drie maanden tijd om een beleidsnota neer te leggen. In afwachting hiervan spreek ik hem over zijn nieuwe functie.
De aanstelling van Peter Swinnen (1972) is verrassend gezien zijn jonge leeftijd - waarmee hij wel voldeed aan de minimale vereiste jaren praktijkervaring. Het profiel van de nieuwe Vlaams Bouwmeester beantwoordt niettemin aan de roep in architectenkringen naar een 'man uit het veld'. De algemene perceptie was dat de huidige Vlaams Bouwmeester Marcel Smets als wetenschapper, in tegenstelling tot diens voorganger bOb van Reeth, minder aanvoelde wat op de werkvloer speelt. Peter Swinnen maakt duidelijk dat hier een verkeerde verwachting speelt: “de Vlaams Bouwmeester is geen belangenverdediger van de architect, maar adviseur van de overheid.” Hij staat de Vlaamse (en lagere) overheden ter zijde in hun zoektocht naar architecturale en ruimtelijke kwaliteit van de leefomgeving.
Opvallend is dat ook de Vlaamse overheid zelf vragende partij was om een praktiserend architect aan te stellen als bouwmeester. Dat is nieuw. Peter Swinnen zal het ambt van Vlaams Bouwmeester combineren met zijn activiteiten als partner-architect binnen 51N4E. De Vlaamse overheid weet als geen ander dat het beroep op architecten loont, benadrukt Swinnen. Interessante architecten moeten niet overtuigd worden om architecturale kwaliteit te leveren. Halszaak is het aanbrengen van de urgentie van architecturale kwaliteit bij bevoegde ministers en betrokken investeerders en ontwikkelaars. Deze urgentie wordt volgens Swinnen zelfs van levensbelang in de bouwprogramma’s voor zorg en welzijn.
Uit eigen praktijkervaring weet Swinnen hoe de partijen “te bezwangeren met architecturale kwaliteit”. Het is in de eerste plaats cruciaal dat de overheid als opdrachtgever “de juiste vraag stelt”. Swinnen ziet hierin de fundamentele opdracht voor een bouwmeester: “Het stellen van de juiste vraag biedt meer garantie bij het komen tot een correct programma en het verkrijgen van een juist antwoord.”
Maar ook het overtuigen van investeerders en ontwikkelaars is een uitdaging. De Vlaams Bouwmeester kwam meer dan eens buitenspel te staan binnen publiek-private samenwerkingen die de Vlaamse overheid onderneemt, zoals recent nog in het dossier van de Oosterweelverbinding en deels ook in Scholen van Morgen. Peter Swinnen is realistisch: “Investeerders blijven investeerders, zij hebben een andere core business en PPS is een nieuwe markt waar winst te halen valt.” Peter Swinnen gelooft in de werking van extra incentives: “Architecturale kwaliteit kan afdwingbaar worden als marktpartners er iets voor terug krijgen. Vandaag wordt architecturale kwaliteit amper gehonoreerd en dat moet veranderen: kwalitatieve architectuur moet beloond worden.”
Een andere uitdaging is het versnipperde werkveld van de Vlaams Bouwmeester. Sowieso beperkt de federale staatsstructuur van België de speelruimte van de Vlaams Bouwmeester tot regionale bevoegdheden zoals o.a. ruimtelijke ordening, verkeer, stedenbeleid, welzijn en onderwijs. Zijn impact op bouwprogramma’s van federale ministeries, zoals justitie of grote stedenbeleid, ligt hierdoor gevoeliger – ook bij gebrek aan een Belgisch Bouwmeester.
Maar Vlaanderen heeft ook zelf geen architectuurbeleid en de Vlaams Bouwmeester is geen Minister van Architectuur. De architecturale en ruimtelijke kwaliteit van Vlaanderen ligt verspreid over verschillende ministeriële portefeuilles en de Vlaams Bouwmeester is ambtenaar binnen het Ministerie van Bestuurszaken. Peter Swinnen ziet hierin echter een kans om “in navolging van Marcel Smets architecturale aandachtspunten te integreren in beleidsnota’s van relevante ministeries.” Hij voegt hieraan toe: “de Vlaams Bouwmeester is slechts een adviseur die anderen ertoe moet aanzetten bepaalde beslissingen te nemen.” Het blijft opmerkelijk dat binnen de recente Architectuurnota 2009-2014 – een unicum in Vlaanderen – geen engagement te ontwaren is van betrokken ministeries.
Het meest centrale en ook succesvolle instrument van de Vlaams Bouwmeester is de Open Oproep. Hiermee ondersteunt de Bouwmeester overheidsinstellingen door te adviseren bij de projectdefinitie en de architectenkeuze. De procedure bestaat uit de selectie van een vijftal vooraf aangemelde kandidaat-architecten die zich kunnen presenteren aan de opdrachtgever. Hoewel het hier om een heel lichte procedure gaat, begrijpt Swinnen dat de Open Oproep de facto een ontwerpwedstrijd geworden is door het aangewakkerde enthousiasme en mercantilisme onder architecten. Een ontwerpwedstrijd die bovendien beoordeeld wordt door opdrachtgevers, geen professionele jury.
Als Vlaams Bouwmeester wil Peter Swinnen de Open Oproep terug naar de oorsprong brengen. De Open Oproep moet weer een architectenkeuze worden op basis van een voorstelling van team en ontwerp. Het moet ook weer jonge architectenbureaus kansen geven om de portfolio uit te breiden en presentatie-ervaring op te doen. En ook de projectdefinitie moet meer overwogen worden om zo de concurrentie tussen de architecten transparanter te maken.
Een ander euvel in de Open Oproep is het gebrek aan opvolging van het ontwerp- en bouwproces. De Vlaams Bouwmeester trekt zich na de architectenkeuze terug en legt de verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever en architect. Swinnen blijft deze werking trouw vanuit principieel - geloof in goed opdrachtgeverschap - en praktisch oogpunt - ontwerpopvolging vergt veel energie van zijn team. Wel begrijpt hij dat de architect vaak alleen staat en het belang van de opdrachtgever in architecturale kwaliteit zo ernstige schade dreigt op te lopen. Een mogelijke piste ziet Swinnen in het stimuleren van opdrachtgevers om een professioneel begeleidingsteam onder de arm te nemen, zoals gebeurt bij complexe bouwopdrachten. Private advieskantoren spelen hier reeds een rol, maar hij wil overwegen hoe ook de Vlaamse overheid haar verantwoordelijkheid kan nemen.
Deze bezorgdheden komen duidelijk voort uit de ervaring van Peter Swinnen als architect met de werking van de Vlaams Bouwmeester, en de erkenning van zijn bijdrage in de groei van 51N4E. Swinnen is dan ook enthousiast over de mogelijkheid om de werking van de Vlaams Bouwmeester, wat hij omschrijft als een transparant instrument om te komen tot architecturale kwaliteit in Vlaanderen, verder scherp te stellen. De functie van Vlaams Bouwmeester biedt hem ook mogelijkheden om hangende architecturale problemen op te pikken, zoals de rol van de architect in PPS – wat in principe een bevoegdheid is van de Orde van Architecten, maar nu een juridisch vacuüm blijkt. De inzet blijft dezelfde: de urgentie van architecturale kwaliteit voor Vlaanderen duidelijk maken en de evidente dienstbaarheid van architecten hiertoe verder aanspreken.
Opvallend is dat ook de Vlaamse overheid zelf vragende partij was om een praktiserend architect aan te stellen als bouwmeester. Dat is nieuw. Peter Swinnen zal het ambt van Vlaams Bouwmeester combineren met zijn activiteiten als partner-architect binnen 51N4E. De Vlaamse overheid weet als geen ander dat het beroep op architecten loont, benadrukt Swinnen. Interessante architecten moeten niet overtuigd worden om architecturale kwaliteit te leveren. Halszaak is het aanbrengen van de urgentie van architecturale kwaliteit bij bevoegde ministers en betrokken investeerders en ontwikkelaars. Deze urgentie wordt volgens Swinnen zelfs van levensbelang in de bouwprogramma’s voor zorg en welzijn.
Uit eigen praktijkervaring weet Swinnen hoe de partijen “te bezwangeren met architecturale kwaliteit”. Het is in de eerste plaats cruciaal dat de overheid als opdrachtgever “de juiste vraag stelt”. Swinnen ziet hierin de fundamentele opdracht voor een bouwmeester: “Het stellen van de juiste vraag biedt meer garantie bij het komen tot een correct programma en het verkrijgen van een juist antwoord.”
Maar ook het overtuigen van investeerders en ontwikkelaars is een uitdaging. De Vlaams Bouwmeester kwam meer dan eens buitenspel te staan binnen publiek-private samenwerkingen die de Vlaamse overheid onderneemt, zoals recent nog in het dossier van de Oosterweelverbinding en deels ook in Scholen van Morgen. Peter Swinnen is realistisch: “Investeerders blijven investeerders, zij hebben een andere core business en PPS is een nieuwe markt waar winst te halen valt.” Peter Swinnen gelooft in de werking van extra incentives: “Architecturale kwaliteit kan afdwingbaar worden als marktpartners er iets voor terug krijgen. Vandaag wordt architecturale kwaliteit amper gehonoreerd en dat moet veranderen: kwalitatieve architectuur moet beloond worden.”
Een andere uitdaging is het versnipperde werkveld van de Vlaams Bouwmeester. Sowieso beperkt de federale staatsstructuur van België de speelruimte van de Vlaams Bouwmeester tot regionale bevoegdheden zoals o.a. ruimtelijke ordening, verkeer, stedenbeleid, welzijn en onderwijs. Zijn impact op bouwprogramma’s van federale ministeries, zoals justitie of grote stedenbeleid, ligt hierdoor gevoeliger – ook bij gebrek aan een Belgisch Bouwmeester.
Maar Vlaanderen heeft ook zelf geen architectuurbeleid en de Vlaams Bouwmeester is geen Minister van Architectuur. De architecturale en ruimtelijke kwaliteit van Vlaanderen ligt verspreid over verschillende ministeriële portefeuilles en de Vlaams Bouwmeester is ambtenaar binnen het Ministerie van Bestuurszaken. Peter Swinnen ziet hierin echter een kans om “in navolging van Marcel Smets architecturale aandachtspunten te integreren in beleidsnota’s van relevante ministeries.” Hij voegt hieraan toe: “de Vlaams Bouwmeester is slechts een adviseur die anderen ertoe moet aanzetten bepaalde beslissingen te nemen.” Het blijft opmerkelijk dat binnen de recente Architectuurnota 2009-2014 – een unicum in Vlaanderen – geen engagement te ontwaren is van betrokken ministeries.
Het meest centrale en ook succesvolle instrument van de Vlaams Bouwmeester is de Open Oproep. Hiermee ondersteunt de Bouwmeester overheidsinstellingen door te adviseren bij de projectdefinitie en de architectenkeuze. De procedure bestaat uit de selectie van een vijftal vooraf aangemelde kandidaat-architecten die zich kunnen presenteren aan de opdrachtgever. Hoewel het hier om een heel lichte procedure gaat, begrijpt Swinnen dat de Open Oproep de facto een ontwerpwedstrijd geworden is door het aangewakkerde enthousiasme en mercantilisme onder architecten. Een ontwerpwedstrijd die bovendien beoordeeld wordt door opdrachtgevers, geen professionele jury.
Als Vlaams Bouwmeester wil Peter Swinnen de Open Oproep terug naar de oorsprong brengen. De Open Oproep moet weer een architectenkeuze worden op basis van een voorstelling van team en ontwerp. Het moet ook weer jonge architectenbureaus kansen geven om de portfolio uit te breiden en presentatie-ervaring op te doen. En ook de projectdefinitie moet meer overwogen worden om zo de concurrentie tussen de architecten transparanter te maken.
Een ander euvel in de Open Oproep is het gebrek aan opvolging van het ontwerp- en bouwproces. De Vlaams Bouwmeester trekt zich na de architectenkeuze terug en legt de verantwoordelijkheid bij de opdrachtgever en architect. Swinnen blijft deze werking trouw vanuit principieel - geloof in goed opdrachtgeverschap - en praktisch oogpunt - ontwerpopvolging vergt veel energie van zijn team. Wel begrijpt hij dat de architect vaak alleen staat en het belang van de opdrachtgever in architecturale kwaliteit zo ernstige schade dreigt op te lopen. Een mogelijke piste ziet Swinnen in het stimuleren van opdrachtgevers om een professioneel begeleidingsteam onder de arm te nemen, zoals gebeurt bij complexe bouwopdrachten. Private advieskantoren spelen hier reeds een rol, maar hij wil overwegen hoe ook de Vlaamse overheid haar verantwoordelijkheid kan nemen.
Deze bezorgdheden komen duidelijk voort uit de ervaring van Peter Swinnen als architect met de werking van de Vlaams Bouwmeester, en de erkenning van zijn bijdrage in de groei van 51N4E. Swinnen is dan ook enthousiast over de mogelijkheid om de werking van de Vlaams Bouwmeester, wat hij omschrijft als een transparant instrument om te komen tot architecturale kwaliteit in Vlaanderen, verder scherp te stellen. De functie van Vlaams Bouwmeester biedt hem ook mogelijkheden om hangende architecturale problemen op te pikken, zoals de rol van de architect in PPS – wat in principe een bevoegdheid is van de Orde van Architecten, maar nu een juridisch vacuüm blijkt. De inzet blijft dezelfde: de urgentie van architecturale kwaliteit voor Vlaanderen duidelijk maken en de evidente dienstbaarheid van architecten hiertoe verder aanspreken.
