05/03/2018 - article
Architectuur in naam van de vader
Projects
|
Show all
News
|
Show all
22/12/2017
Uplace of Shopping K? Nee, bedankt
Artikel over de architectuur van een vals dilemma rond winkelcentra
18/12/2017
Dood van een dienstverlener
Column over het bouwen als olifant in de kamer van de architectuurcultuur.
06/12/2017
Het belachelijk sublieme in de Vlaamse architectuur
Artikel over humor als het teken van kritische afstand in de architectuur
17/10/2017
Verslaafd aan architectuur
Een artikel over de betekenis van de Biertempel discussie voor de architectuurcultuur in België
05/10/2017
Wafels, bier en architectuur
Een artikel naar aanleiding van de herbestemming van de Beurs in Brussel tot biertempel naar ontwerp van Robbrecht & Daem Architecten.
03/08/2017
Zorg dragen voor architectuur
Artikel over gebruik en postproductie in de architectuur naar aanleiding van het Jozef Plein in PC Cartias (Melle).
18/03/2017
Sprak er iemand over healing environment ?
Lees hier over de bijdrage van Charles Jencks en de postmoderne architectuur aan de ontmanteling van de kliniek.
22/02/2017
Pic Nic Architectuur
Een retroactief manifest voor Pic Nic the Streets als bijdrage aan de architectuurcultuur in België. > Version Française > English Version
13/02/2017
Wraak op de commons
Een artikel over het nakende einde voor Agrocité en de toekomst voor architectuur onder zelfbeheer.
03/02/2017
Architectuur van de schaamteplek
Wie grip wil krijgen op de problemen van in psychiatrische ziekenhuizen, begint bij het ontwerp van de isolatiekamer.
22/12/2016
Van Utopia naar Wuustwezel
Er zijn weinig termen die zo’n beladen betekenis hebben in de architectuurgeschiedenis als utopie. Version Français
21/12/2016
Relational Architecture
Read about the production proces of the Kanunnik Petrus Jozef Triest Square in the Psychiatric Centre Caritas, Melle. Article in Dutch / English / French
12/12/2016
Hoeveel samenwerking kan architectuur verdragen?
Artikel over de tentoonstelling 'Ensembles. Architectuur en Ambachtschap' in deSingel en Vlaams Architectuurinstituut.
15/10/2016
Bouwstenen voor het psychiatrisch centrum van de toekomst
Lees meer over de visieontwikkeling rond het psychiatrisch centrum van de toekomst gepubliceerd in Psyche.
03/10/2016
Eco-politiek in Brussel: Bas Smets en de Brussels Urban Landscape Biennial
Artikel over het nut en nadeel van landschapsarchitectuur als instrument voor regionale ontwikkeling in Brussel.
28/09/2016
Architectuur vol van verlangen
Artikel naar aanleiding van de opening van het Kanunnik Petrus Jozef Triest Plein in Melle.
26/09/2016
(Re)Politicize!
Proud to present the A+261 issue on architecture and politics - Dutch and French edition.
21/09/2016
Architectuur met schaduw
De 20ste eeuw baarde vele duivelspacten tussen architectuur en politiek. Opvallend genoeg wordt de architectuur van het Italiaanse fascisme tot op vandaag geprezen omwille van haar abstracte vormentaal. Dergelijke rehabilitatie is de architectuur van het Derde Rijk nooit te beurt gevallen. België heeft zo zijn eigen kleine trauma in de relatie met de politiek.
07/06/2016
Vakmannen aan het front
Een recensie over de bijdrage van Bravoure in de Architectuurbiennale van Venetie.
04/06/2016
Toiletemmers in Werelderfgoed
Er is iets curieus met de inrichting van de gevangenis van Merksplas, waar enkele weken geleden een opstand uitbrak. De geschiedenis van de site reflecteert een utopisch beeld van de gevangenis van de toekomst, de manier waarop omgegaan wordt met die geschiedenis symboliseert dan weer de gemiste kansen.
04/12/2015
FPC Gent: geen markt, geen gevangenis
De opening van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent zorgt na één jaar werking voor een grote opluchting - zelfs bij voormalige critici. De juiste vraag is niet of aanvankelijke bezorgheid terecht was, maar wel of de opluchting niet een beetje voorbarig is?
28/10/2015
Het penitentiair verdriet van België
In de bouw van het gevangenisdorp Haren vormen de lokale en regionale overheid samen front met de actiegroepen tegen de federale overheid - of toch niet? Hoe kunnen we de knoop tussen activisme en politiek ontwarren?
23/10/2015
Een psychiatrisch centrum bouwen we samen
Ook architectuur heeft zijn plaats op de Vlaamse Hersteldagen. Doe mee op 18 november in de Vooruit.
01/09/2015
Eindelijk een kennisplatform voor humane gevangenisarchitectuur
De website www.prisongear.be presenteert het onderzoek naar een humane gevangenisarchitectuur.
07/04/2015
Ontmanteling van de psychiatrische kliniek
Lees de gevalstudies over zorgarchitectuur in Vlaanderen gepubliceerd in Psyche
22/10/2014
Een sterke leefomgeving begint met ruimteregie
Wat deelt een onafgewerkte verkeersinfrastructuur in Godsheide, een vervallen vierkantshoeve in Grote Spouwen, een gesloten mijnkatedraal in de Eisdense Tuiwijk en een geplande gevangenis op Domein Riegersvliet?
21/08/2014
Wie is er bang van het Bouwmeestercollege?
Iedereen lijkt het roerend eens dat de Vlaamse architectuur zonder de Bouwmeester overgeleverd is aan de wetten van de markt en de willekeur van het politieke bedrijf. Lees de opinie 'De Bouwmeester en de onheilsprofeten'.
20/12/2013
A humane prison is coming to your neighbourhood
As part of the Conflict & Design Triennial the knowledge platform Prison Gear presents design studies that pave the way for a humane prison in Leopoldsburg, Belgium.
16/12/2013
Een humane gevangenis komt naar je toe
Als onderdeel van de Conflict & Design Triënnale presenteert Prison Gear twee visieontwerpen voor de toekomstige gevangenis op het militaire domein Reigersvliet in Leopoldsburg.
09/10/2013
Limburg City / Stad Limburg
Read the memorandum of the Limburg Europa Workshop / Lees de projectnota van Atelier Limburg Europa
15/09/2013
The dismantling of the psychiatric clinic
Read the case studies on care architecture in Flanders
21/08/2013
Wat is ontwerpend onderzoek?
Drie vragen over ontwerpend onderzoek, drie antwoorden vanuit de Noorderkempen.
10/04/2013
Heeft een gemeenplaats ook een gemene waarde ?
Commentaarstuk bij het Architectuurboek n° 10: Radicale Gemeenplaatsen - Europese architectuur uit Vlaanderen
03/02/2013
Is onzichtbare psychiatrische zorg mogelijk?
Review van de opstart Pilootprojecten Zorg door de Vlaams Bouwmeester
06/11/2012
Limburg heeft ambitie / Limburg has ambition
Presentatie van de Startnota Provinciaal Bouwmeester Limburg / Presentation Initial Memo Limburg Government Architect
12/10/2012
Hoeveel vernieuwing kan de gevangenis verdragen ?
Lees hoe de modernisatie van de gevangenisarchitectuur in handen van Stéphane Beel begon en eindige bij het Ducpétiaux-model.
11/04/2012
Sociaal-realisme of zelfcensuur
Met Jonas Staal schreef BAVO een pleidooi voor een nieuw sociaal-realisme in de kunst. Sociaal-realisme is broodnodig in het tijdperk van de hysterische reproductie.
21/02/2012
Nu ook een schreeuw om architectuur!
Niet occupy-en, maar de gevestigde orde verleiden om in crisistijden te investeren in leuke projecten. Lees hier meer over de Studio for Unsollicited Architecture.
21/11/2011
Waarom kunstenaars niet fascistisch genoeg zijn
Lees het artikel in het decembernummer van Rekto:Verso.
29/08/2011
Artist Participation in South Africa
The international PR campaign to showcase Rotterdam's robust policy on artist participation is now also tapping into the emerging African art markets.
17/06/2011
Denkverbod op liberale kunst
Column over de stellingenoorlog naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen in de cultuursector.
07/06/2011
Maak liberaal kunstbeleid liberaal
Lees BAVO's advies aan staatssecretaris Zijlstra met betrekking tot de noodgedwongen keuzen die de cultuursector in Nederland te wachten staat.
18/03/2011
International promotion campaign of the Office for Artist Participation kicks off
The City of Edinburgh will be the first to host an international promotion event of Rotterdam's innovative cultural policies for enforcing the participation of artists in heightening a city's competitiveness and securing social peace on the local level.
28/02/2011
Culture and Contestation
The essay 'Neo-Liberalism with Dutch Characteristics: The Big Fix-Up of the Netherlands and the Practice of Embedded Cultural Activism' is published in the book volume 'Culture and Contestation in the New Century'.
19/01/2011
Art and Activism
BAVO's essay 'Artists... one more effort to be really political!' is published in the volume 'Art and Activism in the age of Globalisation'.
20/10/2010
Boek verschenen: Too Active To Act
Het boek biedt een kritische analyse van de maatschappelijke betrokkenheid van culturele actoren in Nederland in de afgelopen tien jaar.
Events
|
Show all
01/02/2018
Commoning the Clinic
Read more about the Kanunnik Triest Square (designed by architects De Vylder Vinck Taillieu) in the Caritas psychiatric centre (Melle) and how it results from a participative process with psychiatrists, managers, staff, and patients.
.jpg)
.jpg)
Lessen uit Midden- en Oost-Europa
Progressieve ontwerpers in Nederland kijken vandaag hoopvol uit naar hun (nieuwe) Oost-Europese buren. Fascinerende stedelijke fenomenen in Midden- en Oost-Europa doen hen dromen van een alternatief op het marktrealisme dat vandaag de ontwerppraktijk in Nederland in de tang zou houden. De studiereis van het Fonds BKVB naar Midden- en Oost-Europa was hierbij een prima gelegenheid om deze hoop te testen op haar houdbaarheid. In dit verslag loopt BAVO op de debatten vooruit door nu reeds stelling in te nemen: deze 'Oost-Europese dromerijen' kunnen slechts effectief zijn als de ontwerper het lef heeft om deze fantasmen te kortsluiten met zijn alledaagse ontwerpbeslissingen binnen het Nederlandse marktrealisme - hoezo?!
De Nederlandse progressieve ontwerper stoort zich vandaag steeds meer aan de dictatuur van het stedelijke competitiemodel. Hierbinnen lijkt elke zoektocht naar interventies die een alternatief kunnen aandragen gefrustreerd te worden door harde marktlogica's. Tegen deze achtergrond verschijnen de postsocialistische regio's in Midden- en Oost-Europa als een unieke opportunity. Door het wegvallen van de communistische top-down planning en de moeizaam op gang komende liberalisering, zouden deze regio's zich vandaag in een laboratoriumsituatie bevinden. De stereotype, ideologisch bepaalde kaders voor het plannen van de stad verkeren hier nog in een voortdurende staat van beweging en onzekerheid. Deze regio's zouden hierdoor het terrein kunnen worden van vernieuwende, ongekende stedenbouwkundige experimenten. Zo luidt het standaardverhaal.
De Midden- en Oost-Europese condities lijken het Westen in ieder geval te confronteren met de beperkingen van het liberale stadsmodel. Neem het beruchte fenomeen van de 'krimpende steden'. Een goed voorbeeld hiervan is de socialistische new-town Hoyerswerda in het voormalige Oost-Duitsland. Op enkele jaren tijd is de bevolking er met zowat de helft afgenomen. De leegstand wordt nu bestreden door de massale 'afbouw' van socialistische wooneenheden. Het is geen geheim dat deze socio-economische implosie van een regio niet zomaar een vreemd natuurverschijnsel is, maar een logisch neveneffect is van een stedelijke competitiemodel zoals deze toegepast wordt in de hele EU. In een situatie waarbij elke metropolitaanse regio zijn eigen positie moet veroveren op de woonmarkt, arbeidsmarkt, shoppingmarkt, etc. kan niet iedereen winnen - en verliezen valt samen met krimpen, afsterven, etc.
Het enthousiasme van de progressieve Nederlandse ontwerper om binnen deze 'weinig hoopgevende, maar open' situatie te komen tot verfrissende alternatieven, wordt danig op de proef gesteld eenmaal hij geconfronteerd wordt met de antwoorden die zijn oosterse collega-planners formuleren. Met een mix van morele verontwaardiging en fascinatie constateert deze optimistische ontwerper dat het mislukken van het 'liberale experiment' in Hoyerswerda, door de plaatselijke planners en beleidsmakers geïnterpreteerd wordt als… een bewijs dat de liberale stedenbouwkundige concepten nog niet radicaal genoeg doorgevoerd zijn. Het zieltogende Hoyerswerda lijkt er immers van overtuigd dat er ook voor hen een plaatsje te vinden is op de Europese regiomarkt - en hiervoor is men bereidt om alle registers open te trekken: het historische centrum moet onderworpen worden aan een gentrificatie-proces, het sociale woningbestand moet geprivatiseerd worden, de publieke ruimte moet rendabel gemaakt worden, Westerse shoppingconcerns moeten 'carte blanche' krijgen, internationaal hoog aangeschreven evenementen moeten aangetrokken worden, etc. Kortom, elke schroom moet achterwege gelaten worden in het hertekenen van de stedelijke identiteit in functie van het gewenste marketingplaatje.
Geconfronteerd met dergelijk paniekvoetbal, probeert de Nederlandse planner zijn Midden- en Oost-Europese collega's in bescherming te nemen tegen het fatalisme/enthousiasme waarmee ze de Westers-liberale succesformules kopiëren. Door kritische interventies probeert deze progressieve planner zijn oosterse collega's bewust te maken van de structurele beperkingen van dit liberale model - beperkingen die hij vanuit zijn eigen ontwerppraktijk volledig doorziet. Als een therapeut kijkt hij vervolgens vol verwachting uit naar het moment waarop de Oost-Europese planners eigen stedelijke strategieën formuleren - strategieën die de unieke laboratoriumsituatie van de Midden- en Oost-Europese regio's niet ontkennen of platwalsen met platvloerse marktlogica's. De progressieve planner verwacht dan strategieën die voorbijgaan aan de gekende, 'al te westerse' tegenstellingen tussen formele en informele planning, tussen top-down en bottom-up, tussen een solidair en individualistisch stedelijk model, etc.
Hoe verfrissend deze houding ook mag lijken, de lezer moet zich vooral zorgen maken over het hoge 'projectie'-gehalte van dit standaardverhaal over de stedelijke 'transities' en 'mutaties' van Midden- en Oost-Europa. Volgens ons is hier sprake van een typische fantasmatische constructie. De Nederlandse planner creëert een virtuele ruimte waarin hij terugkeert naar een eerdere fase in de ontstaansgeschiedenis van 'zijn eigenste, vertrouwde' liberale marktrealisme - een tijd waarin het liberalisme nog een emancipatoire beweging was en nog niet verengd was tot een star en log marktfundamentalisme. We krijgen hier dezelfde beweging als in de cultfilm Lola Rennt (1998) van de Duitse regisseur Tom Tykwer. In deze film laat de regisseur de film verschillende malen terugspoelen in de tijd, om vervolgens een alternatieve verhaallijn uit te werken die leidt tot een meer of minder pijnlijk einde voor het hoofdpersonage Lola. In zijn onderzoek naar de huidige dilemma's die de Midden- en Oost-Europese steden bespoken, hoopt ook de Nederlandse planner een ander, stedenbouwkundig meer bevredigend vervolgverhaal te breien aan het oorspronkelijke moment van het liberalisme.
Ons punt is dat dit proces slechts zal leiden tot fantasmatische pseudo-oplossingen als de ontwerper de Midden- en Oost-Europese steden blijft zien als een virtueel-wetenschappelijke ruimte waarbinnen tot in het oneindige verschillende scenario's kunnen geprojecteerd worden. De hoge bedrijvigheid waarmee Nederlandse planners oplossingen bedenken voor de - overigens onweerlegbare - problemen van Midden- en Oost-Europa, staan immers in schril contrast met het volstrekte marktfatalisme van dezelfde planners in eigen land. Eenmaal in de Nederlandse context worden de uitgeteste alternatieven al snel in de koelkast gezet in de noodlottige gedachte dat Nederland een dichtgetimmerd regelland is, waar elke reële verandering in de kiem gesmoord wordt. BAVO's stelling is dat de 'kritische reconstructie' van het afgelopen en huidige Midden- en Oost-Europese experiment - respectievelijk het socialistische en het liberale - pas een effect zal hebben als de Nederlandse ontwerper het lef heeft om deze Oosterse fantasmatische scenario's te kortsluiten met zijn eigen alledaagse ontwerpbeslissingen binnen het Nederlandse marktrealisme.
