Uplace of Shopping K? Nee, bedankt
Artikel over de architectuur van een vals dilemma rond winkelcentra
Dood van een dienstverlener
Column over het bouwen als olifant in de kamer van de architectuurcultuur.
Het belachelijk sublieme in de Vlaamse architectuur
Artikel over humor als het teken van kritische afstand in de architectuur
Verslaafd aan architectuur
Een artikel over de betekenis van de Biertempel discussie voor de architectuurcultuur in België
Wafels, bier en architectuur
Een artikel naar aanleiding van de herbestemming van de Beurs in Brussel tot biertempel naar ontwerp van Robbrecht & Daem Architecten.
Zorg dragen voor architectuur
Artikel over gebruik en postproductie in de architectuur naar aanleiding van het Jozef Plein in PC Cartias (Melle).
Sprak er iemand over healing environment ?
Lees hier over de bijdrage van Charles Jencks en de postmoderne architectuur aan de ontmanteling van de kliniek.
Pic Nic Architectuur
Een retroactief manifest voor Pic Nic the Streets als bijdrage aan de architectuurcultuur in België. > Version Française > English Version
Wraak op de commons
Een artikel over het nakende einde voor Agrocité en de toekomst voor architectuur onder zelfbeheer.
Architectuur van de schaamteplek
Wie grip wil krijgen op de problemen van in psychiatrische ziekenhuizen, begint bij het ontwerp van de isolatiekamer.
Van Utopia naar Wuustwezel
Er zijn weinig termen die zo’n beladen betekenis hebben in de architectuurgeschiedenis als utopie. Version Français
Relational Architecture
Read about the production proces of the Kanunnik Petrus Jozef Triest Square in the Psychiatric Centre Caritas, Melle. Article in Dutch / English / French
Hoeveel samenwerking kan architectuur verdragen?
Artikel over de tentoonstelling 'Ensembles. Architectuur en Ambachtschap' in deSingel en Vlaams Architectuurinstituut.
Bouwstenen voor het psychiatrisch centrum van de toekomst
Lees meer over de visieontwikkeling rond het psychiatrisch centrum van de toekomst gepubliceerd in Psyche.
Eco-politiek in Brussel: Bas Smets en de Brussels Urban Landscape Biennial
Artikel over het nut en nadeel van landschapsarchitectuur als instrument voor regionale ontwikkeling in Brussel.
Architectuur vol van verlangen
Artikel naar aanleiding van de opening van het Kanunnik Petrus Jozef Triest Plein in Melle.
(Re)Politicize!
Proud to present the A+261 issue on architecture and politics - Dutch and French edition.
Architectuur met schaduw
De 20ste eeuw baarde vele duivelspacten tussen architectuur en politiek. Opvallend genoeg wordt de architectuur van het Italiaanse fascisme tot op vandaag geprezen omwille van haar abstracte vormentaal. Dergelijke rehabilitatie is de architectuur van het Derde Rijk nooit te beurt gevallen. België heeft zo zijn eigen kleine trauma in de relatie met de politiek.
Vakmannen aan het front
Een recensie over de bijdrage van Bravoure in de Architectuurbiennale van Venetie.
Toiletemmers in Werelderfgoed
Er is iets curieus met de inrichting van de gevangenis van Merksplas, waar enkele weken geleden een opstand uitbrak. De geschiedenis van de site reflecteert een utopisch beeld van de gevangenis van de toekomst, de manier waarop omgegaan wordt met die geschiedenis symboliseert dan weer de gemiste kansen.
FPC Gent: geen markt, geen gevangenis
De opening van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent zorgt na één jaar werking voor een grote opluchting - zelfs bij voormalige critici. De juiste vraag is niet of aanvankelijke bezorgheid terecht was, maar wel of de opluchting niet een beetje voorbarig is?
Het penitentiair verdriet van België
In de bouw van het gevangenisdorp Haren vormen de lokale en regionale overheid samen front met de actiegroepen tegen de federale overheid - of toch niet? Hoe kunnen we de knoop tussen activisme en politiek ontwarren?
Een psychiatrisch centrum bouwen we samen
Ook architectuur heeft zijn plaats op de Vlaamse Hersteldagen. Doe mee op 18 november in de Vooruit.
Eindelijk een kennisplatform voor humane gevangenisarchitectuur
De website www.prisongear.be presenteert het onderzoek naar een humane gevangenisarchitectuur.
Ontmanteling van de psychiatrische kliniek
Lees de gevalstudies over zorgarchitectuur in Vlaanderen gepubliceerd in Psyche
Een sterke leefomgeving begint met ruimteregie
Wie is er bang van het Bouwmeestercollege?
Iedereen lijkt het roerend eens dat de Vlaamse architectuur zonder de Bouwmeester overgeleverd is aan de wetten van de markt en de willekeur van het politieke bedrijf. Lees de opinie 'De Bouwmeester en de onheilsprofeten'.
A humane prison is coming to your neighbourhood
As part of the Conflict & Design Triennial the knowledge platform Prison Gear presents design studies that pave the way for a humane prison in Leopoldsburg, Belgium.
Een humane gevangenis komt naar je toe
Als onderdeel van de Conflict & Design Triënnale presenteert Prison Gear twee visieontwerpen voor de toekomstige gevangenis op het militaire domein Reigersvliet in Leopoldsburg.
Limburg City / Stad Limburg
Read the memorandum of the Limburg Europa Workshop / Lees de projectnota van Atelier Limburg Europa
The dismantling of the psychiatric clinic
Read the case studies on care architecture in Flanders
Wat is ontwerpend onderzoek?
Drie vragen over ontwerpend onderzoek, drie antwoorden vanuit de Noorderkempen.
Heeft een gemeenplaats ook een gemene waarde ?
Commentaarstuk bij het Architectuurboek n° 10: Radicale Gemeenplaatsen - Europese architectuur uit Vlaanderen
Is onzichtbare psychiatrische zorg mogelijk?
Review van de opstart Pilootprojecten Zorg door de Vlaams Bouwmeester
Limburg heeft ambitie / Limburg has ambition
Presentatie van de Startnota Provinciaal Bouwmeester Limburg / Presentation Initial Memo Limburg Government Architect
Hoeveel vernieuwing kan de gevangenis verdragen ?
Lees hoe de modernisatie van de gevangenisarchitectuur in handen van Stéphane Beel begon en eindige bij het Ducpétiaux-model.
Sociaal-realisme of zelfcensuur
Met Jonas Staal schreef BAVO een pleidooi voor een nieuw sociaal-realisme in de kunst. Sociaal-realisme is broodnodig in het tijdperk van de hysterische reproductie.
Nu ook een schreeuw om architectuur!
Niet occupy-en, maar de gevestigde orde verleiden om in crisistijden te investeren in leuke projecten. Lees hier meer over de Studio for Unsollicited Architecture.
Waarom kunstenaars niet fascistisch genoeg zijn
Lees het artikel in het decembernummer van Rekto:Verso.
Artist Participation in South Africa
The international PR campaign to showcase Rotterdam's robust policy on artist participation is now also tapping into the emerging African art markets.
Denkverbod op liberale kunst
Column over de stellingenoorlog naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen in de cultuursector.
Maak liberaal kunstbeleid liberaal
Lees BAVO's advies aan staatssecretaris Zijlstra met betrekking tot de noodgedwongen keuzen die de cultuursector in Nederland te wachten staat.
International promotion campaign of the Office for Artist Participation kicks off
The City of Edinburgh will be the first to host an international promotion event of Rotterdam's innovative cultural policies for enforcing the participation of artists in heightening a city's competitiveness and securing social peace on the local level.
Culture and Contestation
The essay 'Neo-Liberalism with Dutch Characteristics: The Big Fix-Up of the Netherlands and the Practice of Embedded Cultural Activism' is published in the book volume 'Culture and Contestation in the New Century'.
Art and Activism
BAVO's essay 'Artists... one more effort to be really political!' is published in the volume 'Art and Activism in the age of Globalisation'.
Boek verschenen: Too Active To Act
Het boek biedt een kritische analyse van de maatschappelijke betrokkenheid van culturele actoren in Nederland in de afgelopen tien jaar.
Commoning the Clinic
Read more about the Kanunnik Triest Square (designed by architects De Vylder Vinck Taillieu) in the Caritas psychiatric centre (Melle) and how it results from a participative process with psychiatrists, managers, staff, and patients.

Euregionaal Pact zet iedereen in beweging: Jaap Modder spreekt de Euregio Maas-Rijn toe
project: EUREGIONAL FORUM
date: 24/03/2009
author: BAVO
source: Euregional Forum Newspaper
status: article
Bestuurlijk zwaargewicht Jaap Modder is onvolprezen ervaringsdeskundige op het vlak van regionaal management. Jaap Modder roept de Euregio Maas-Rijn op tot het maken van een bewustzijnsprong. Daadkrachtige bestuurders moeten het initiatief nemen: de hoofden in de Euregio zullen de juiste kant opkijken als een pact gesloten wordt tussen alle maatschappelijke
spelers die er toe doen. Het pact moet hun belangen samenbinden in een strategische win-win voor de Euregio Maas-Rijn door te werken aan concrete grensoverschrijdende projecten.
Het valse bewustzijn van de Euregio
In de Euregio Maas-Rijn loopt het bewustzijn achter op de feiten. Op het eerste gezicht bestaat de Euregio Maas-Rijn uit een aantal steden gelegen in verschillende naties die bovendien weinig met elkaar van doen hebben. Er lijkt weinig sprake van toenadering tussen de bewoners uit de verschillende deelregio’s (Belgisch Limburg, Nederlands Limburg, Regio Aachen, Provincie Luik) om ook echt als een hecht blok te handelen. Niettemin zal de oplettende waarnemer ontdekken dat de Euregio Maas-Rijn in haar dagelijks functioneren al langer dan vandaag als een volwaardige eenheid opereert. Er bestaat een voortdurende interactie en afstemming tussen de verschillende steden. Misschien minder op bestuurlijk niveau, maar vooral op het niveau van bewoners: zij overschrijden de grenzen voor allerhande activiteiten zoals werk, wonen, ontspanning en winkelen. Ook de actieradius van bedrijven stopt niet aan de grens, zeker niet als het gaat om het rekruteren van consumenten laat staan werknemers.
Hoewel de Euregionale realiteit beleefd wordt op lokaal niveau, is ze voor velen moeilijk te vertalen op een hoger niveau. De dagelijkse gebruikers van de Euregio Maas-Rijn hebben dan ook geen inzicht in het feit dat hun activiteiten deel uitmaken van een wereldwijde competitiestrijd tussen regio’s.
Gevaar: Euregio-cynisme
Niettemin moet de Euregio Maas-Rijn attent zijn voor deze bewustzijnsachterstand onder haar bewoners en gebruikers. Een verdere ontkenning van de Euregionale realiteit onder de bevolking kan fatale en verwoestende gevolgen hebben. Zeker als dit cynisme overslaat op de mensen die de dagelijkse leiding van de regio in handen hebben: politici, bestuurders en ondernemers. Als bestuurder van één van Nederlands topregio’s, de Stadsregio Arnhem-Nijmegen, merk ik elke dag hoe een globale oorlog uitgevochten wordt tussen regio’s over heel Europa en ver daarbuiten. Elke regio is er op uit om vitale groepen en mensen uit andere regio’s te verleiden - en zelfs te kapen indien nodig. Deze strijd winnen of verliezen, heeft voor regio’s verstrekkende gevolgen: het betekent een verdere gestage groei of het betekent onherroepelijk verval en krimp. Vandaag bevindt de Euregio Maas-Rijn zich bij de verliezers en het is gedoemd daar te blijven als het niet snel overgaat tot daadkrachtig Euregionaal handelen. Wat nodig is in de Euregio Maas-Rijn is een pragmatisch pact tussen alle maatschappelijke partijen rond een aantal strategische projecten .
Vijf minuten Euregionale moed
Het cynisme over de Euregional politieke instituties – zelfs onder de politici – laat onverlet dat hoe ‘zacht’ en ‘dun’ de werking van deze instituties ook is, ze niettemin de vitale bindende substantie vormen voor grensoverschrijdende samenwerking. Euregionale instituties faciliteren grensoverschrijdende initiatieven en produceren een gevoel van afhankelijkheid en verantwoordelijkheid tussen de deelregio’s. Betreurenswaardig is dat dit verantwoordelijkheidsgevoel onder politici in de Euregio Maas-Rijn vooral als een obstakel gezien wordt. Voor iedere Euregionaar is de smokkel van sigaretten en boter een normale, dagelijkse bezigheid. Grensoverschrijdend uitgaan, winkelen en studeren zijn natuurlijke fenomenen. Niettemin staat iedereen huiverig tegenover de institutionalisering van deze
praktijken en de politici nog wel in de eerste plaats – voornamelijk omwille van hun oude nationale belangen. Wat nodig is, is een bewustzijn onder alle partijen in de Euregio Maas-Rijn omtrent de noodzaak van een formele samenwerking: een pragmatisch pact rond strategische projecten zal de positie en het aanzien van alle maatschappelijke partners – sociaal, economisch, politiek – juist versterken binnen de oude nationale en provinciale context. De Euregio Maas-Rijn opereert al langer als een eenheid. Haar bewoners kunnen dit niet blijven ontkennen zonder verwoestende economische repercussies.
Euregio Maas-Rijn in het offensief
Juist het karakter van de Euregio Maas-Rijn als een regio in verval - economisch, maar vooral ook demografisch - biedt ongekende kansen. Het stelt de Euregio zelfs in staat om te dienen als een pilootproject voor Europa, een continent dat evenzeer te kampen heeft met economische stagnatie en demografische krimp. De bevolkingsafname creëert de nodige ruimte voor luxueuze woonprojecten en dat is precies waar de Euregio Maas-Rijn aan kan verdienen. Bovenal dwingt de economische stagnatie alle partijen om de violen te strijken en over te gaan tot een versnelde doorvoering van de ééngemaakte Euregionale markt – ongeacht eerdere reserves of cynisme onder de bevolking. Deze bewustwording vereist dat alle politieke, sociale en economische agenda’s uitgesproken en onderhandeld worden - op een pragmatische manier en op alle niveau’s. De richtinggevende vragen hierbij moeten zijn: ‘Wat is ons probleem?’, ‘Wie zijn onze partners?’, ‘Welke niche is onze sterkte?’, ‘Op welk niveau kunnen we samenwerken?’.
Jaap Modder sprak het Euregionaal Forum toe in het Glaspaleis in Heerlen op 14 Juni 2007
Gepubliceerd in De Klokkenluider #5, de gratis informatiekrant over brandende kwesties in de Euregio Maas-Rijn