05/03/2018 - article
Architectuur in naam van de vader
Projects
|
Show all
News
|
Show all
22/12/2017
Uplace of Shopping K? Nee, bedankt
Artikel over de architectuur van een vals dilemma rond winkelcentra
18/12/2017
Dood van een dienstverlener
Column over het bouwen als olifant in de kamer van de architectuurcultuur.
06/12/2017
Het belachelijk sublieme in de Vlaamse architectuur
Artikel over humor als het teken van kritische afstand in de architectuur
17/10/2017
Verslaafd aan architectuur
Een artikel over de betekenis van de Biertempel discussie voor de architectuurcultuur in België
05/10/2017
Wafels, bier en architectuur
Een artikel naar aanleiding van de herbestemming van de Beurs in Brussel tot biertempel naar ontwerp van Robbrecht & Daem Architecten.
03/08/2017
Zorg dragen voor architectuur
Artikel over gebruik en postproductie in de architectuur naar aanleiding van het Jozef Plein in PC Cartias (Melle).
18/03/2017
Sprak er iemand over healing environment ?
Lees hier over de bijdrage van Charles Jencks en de postmoderne architectuur aan de ontmanteling van de kliniek.
22/02/2017
Pic Nic Architectuur
Een retroactief manifest voor Pic Nic the Streets als bijdrage aan de architectuurcultuur in België. > Version Française > English Version
13/02/2017
Wraak op de commons
Een artikel over het nakende einde voor Agrocité en de toekomst voor architectuur onder zelfbeheer.
03/02/2017
Architectuur van de schaamteplek
Wie grip wil krijgen op de problemen van in psychiatrische ziekenhuizen, begint bij het ontwerp van de isolatiekamer.
22/12/2016
Van Utopia naar Wuustwezel
Er zijn weinig termen die zo’n beladen betekenis hebben in de architectuurgeschiedenis als utopie. Version Français
21/12/2016
Relational Architecture
Read about the production proces of the Kanunnik Petrus Jozef Triest Square in the Psychiatric Centre Caritas, Melle. Article in Dutch / English / French
12/12/2016
Hoeveel samenwerking kan architectuur verdragen?
Artikel over de tentoonstelling 'Ensembles. Architectuur en Ambachtschap' in deSingel en Vlaams Architectuurinstituut.
15/10/2016
Bouwstenen voor het psychiatrisch centrum van de toekomst
Lees meer over de visieontwikkeling rond het psychiatrisch centrum van de toekomst gepubliceerd in Psyche.
03/10/2016
Eco-politiek in Brussel: Bas Smets en de Brussels Urban Landscape Biennial
Artikel over het nut en nadeel van landschapsarchitectuur als instrument voor regionale ontwikkeling in Brussel.
28/09/2016
Architectuur vol van verlangen
Artikel naar aanleiding van de opening van het Kanunnik Petrus Jozef Triest Plein in Melle.
26/09/2016
(Re)Politicize!
Proud to present the A+261 issue on architecture and politics - Dutch and French edition.
21/09/2016
Architectuur met schaduw
De 20ste eeuw baarde vele duivelspacten tussen architectuur en politiek. Opvallend genoeg wordt de architectuur van het Italiaanse fascisme tot op vandaag geprezen omwille van haar abstracte vormentaal. Dergelijke rehabilitatie is de architectuur van het Derde Rijk nooit te beurt gevallen. België heeft zo zijn eigen kleine trauma in de relatie met de politiek.
07/06/2016
Vakmannen aan het front
Een recensie over de bijdrage van Bravoure in de Architectuurbiennale van Venetie.
04/06/2016
Toiletemmers in Werelderfgoed
Er is iets curieus met de inrichting van de gevangenis van Merksplas, waar enkele weken geleden een opstand uitbrak. De geschiedenis van de site reflecteert een utopisch beeld van de gevangenis van de toekomst, de manier waarop omgegaan wordt met die geschiedenis symboliseert dan weer de gemiste kansen.
04/12/2015
FPC Gent: geen markt, geen gevangenis
De opening van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent zorgt na één jaar werking voor een grote opluchting - zelfs bij voormalige critici. De juiste vraag is niet of aanvankelijke bezorgheid terecht was, maar wel of de opluchting niet een beetje voorbarig is?
28/10/2015
Het penitentiair verdriet van België
In de bouw van het gevangenisdorp Haren vormen de lokale en regionale overheid samen front met de actiegroepen tegen de federale overheid - of toch niet? Hoe kunnen we de knoop tussen activisme en politiek ontwarren?
23/10/2015
Een psychiatrisch centrum bouwen we samen
Ook architectuur heeft zijn plaats op de Vlaamse Hersteldagen. Doe mee op 18 november in de Vooruit.
01/09/2015
Eindelijk een kennisplatform voor humane gevangenisarchitectuur
De website www.prisongear.be presenteert het onderzoek naar een humane gevangenisarchitectuur.
07/04/2015
Ontmanteling van de psychiatrische kliniek
Lees de gevalstudies over zorgarchitectuur in Vlaanderen gepubliceerd in Psyche
22/10/2014
Een sterke leefomgeving begint met ruimteregie
Wat deelt een onafgewerkte verkeersinfrastructuur in Godsheide, een vervallen vierkantshoeve in Grote Spouwen, een gesloten mijnkatedraal in de Eisdense Tuiwijk en een geplande gevangenis op Domein Riegersvliet?
21/08/2014
Wie is er bang van het Bouwmeestercollege?
Iedereen lijkt het roerend eens dat de Vlaamse architectuur zonder de Bouwmeester overgeleverd is aan de wetten van de markt en de willekeur van het politieke bedrijf. Lees de opinie 'De Bouwmeester en de onheilsprofeten'.
20/12/2013
A humane prison is coming to your neighbourhood
As part of the Conflict & Design Triennial the knowledge platform Prison Gear presents design studies that pave the way for a humane prison in Leopoldsburg, Belgium.
16/12/2013
Een humane gevangenis komt naar je toe
Als onderdeel van de Conflict & Design Triënnale presenteert Prison Gear twee visieontwerpen voor de toekomstige gevangenis op het militaire domein Reigersvliet in Leopoldsburg.
09/10/2013
Limburg City / Stad Limburg
Read the memorandum of the Limburg Europa Workshop / Lees de projectnota van Atelier Limburg Europa
15/09/2013
The dismantling of the psychiatric clinic
Read the case studies on care architecture in Flanders
21/08/2013
Wat is ontwerpend onderzoek?
Drie vragen over ontwerpend onderzoek, drie antwoorden vanuit de Noorderkempen.
10/04/2013
Heeft een gemeenplaats ook een gemene waarde ?
Commentaarstuk bij het Architectuurboek n° 10: Radicale Gemeenplaatsen - Europese architectuur uit Vlaanderen
03/02/2013
Is onzichtbare psychiatrische zorg mogelijk?
Review van de opstart Pilootprojecten Zorg door de Vlaams Bouwmeester
06/11/2012
Limburg heeft ambitie / Limburg has ambition
Presentatie van de Startnota Provinciaal Bouwmeester Limburg / Presentation Initial Memo Limburg Government Architect
12/10/2012
Hoeveel vernieuwing kan de gevangenis verdragen ?
Lees hoe de modernisatie van de gevangenisarchitectuur in handen van Stéphane Beel begon en eindige bij het Ducpétiaux-model.
11/04/2012
Sociaal-realisme of zelfcensuur
Met Jonas Staal schreef BAVO een pleidooi voor een nieuw sociaal-realisme in de kunst. Sociaal-realisme is broodnodig in het tijdperk van de hysterische reproductie.
21/02/2012
Nu ook een schreeuw om architectuur!
Niet occupy-en, maar de gevestigde orde verleiden om in crisistijden te investeren in leuke projecten. Lees hier meer over de Studio for Unsollicited Architecture.
21/11/2011
Waarom kunstenaars niet fascistisch genoeg zijn
Lees het artikel in het decembernummer van Rekto:Verso.
29/08/2011
Artist Participation in South Africa
The international PR campaign to showcase Rotterdam's robust policy on artist participation is now also tapping into the emerging African art markets.
17/06/2011
Denkverbod op liberale kunst
Column over de stellingenoorlog naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen in de cultuursector.
07/06/2011
Maak liberaal kunstbeleid liberaal
Lees BAVO's advies aan staatssecretaris Zijlstra met betrekking tot de noodgedwongen keuzen die de cultuursector in Nederland te wachten staat.
18/03/2011
International promotion campaign of the Office for Artist Participation kicks off
The City of Edinburgh will be the first to host an international promotion event of Rotterdam's innovative cultural policies for enforcing the participation of artists in heightening a city's competitiveness and securing social peace on the local level.
28/02/2011
Culture and Contestation
The essay 'Neo-Liberalism with Dutch Characteristics: The Big Fix-Up of the Netherlands and the Practice of Embedded Cultural Activism' is published in the book volume 'Culture and Contestation in the New Century'.
19/01/2011
Art and Activism
BAVO's essay 'Artists... one more effort to be really political!' is published in the volume 'Art and Activism in the age of Globalisation'.
20/10/2010
Boek verschenen: Too Active To Act
Het boek biedt een kritische analyse van de maatschappelijke betrokkenheid van culturele actoren in Nederland in de afgelopen tien jaar.
Events
|
Show all
01/02/2018
Commoning the Clinic
Read more about the Kanunnik Triest Square (designed by architects De Vylder Vinck Taillieu) in the Caritas psychiatric centre (Melle) and how it results from a participative process with psychiatrists, managers, staff, and patients.
.jpg)
.jpg)
Do Good architectuur
“De vormgeving van de zorg is een sociaal vraagstuk én ruimtelijke onderneming”, staat in de introductie tot Intensive Care, architectuur en design in de zorg. De tentoonstelling bij Bureau Europa (Maastricht) haakt in op de ambitie van de provincie Limburg om zich te ontwikkelen tot zorgregio van Nederland. De eclectische verzameling van zorgproducten op verschillende schaalniveaus opent heel wat perspectieven en evenveel vragen.
“De vormgeving van de zorg is een sociaal vraagstuk én ruimtelijke onderneming”, staat in de introductie tot Intensive Care, architectuur en design in de zorg. De tentoonstelling bij Bureau Europa (Maastricht) haakt in op de ambitie van de provincie Limburg om zich te ontwikkelen tot zorgregio van Nederland. De eclectische verzameling van zorgproducten op verschillende schaalniveaus opent heel wat perspectieven en evenveel vragen.
De kern van tentoonstelling Intensive Care ligt bij het thema ‘ruimte voor zorg’. Deze deelverzameling van architectuurprojecten wordt omwikkeld door slimme producten en artistieke vraagstellingen. Wat meteen op valt is de diversiteit van de projecten voortkomend uit architectuur, productontwikkeling en kunst. Wat kan een ontwerper zoal betekenen in de context van de zorg? Een greep uit de tentoonstelling:
- Verzachten van leed: de Blue Sky Lamp (ontwerp Chris Kabel) imiteert natuurlijk licht in de strijd tegen depressie, Natureally (Geert Mul) zorgt met een sfeerbeeld voor rustgevende verandering van kleuren, …
- Alternatieve geneeskunde: geuren worden verspreid als stimuli voor onder meer eetlust bij dementie (Ode), robotische ballen (QBI), spierversterkende pakken (Superflex Aura Powered Suite), …
- Versterken van zelfbeschikking : in de Medicijnfabriek is een werkplaats waar geëxperimenteerd wordt met medicijnen voor de onderbuik (Circus Engelbregt), open surgery robotten (Frank Kolkman) en andere Do-It-Yourself gezondheidsdiagnoses
- Participatieve installaties
- En nog veel meer
Dat ontwerpers kansen zien en grijpen in de vormgeving van ‘de zorg’ is te begrijpen. Het mag duidelijk zijn dat zorg vandaag een groeimarkt is – niet langer een werk van liefdadigheid. Na het grijze goud mogen we gerust spreken van het zieke of kreupele goud; geen wonder dat Limburg zich opwerpt als zorgregio. Heel wat winst kan er behaald worden over de rug van zieke medemensen. En slimme oplossingen voor ziekte, pijn en eenzaamheid – en de angst hiervoor – is wellicht dé manier om als ontwerppraktijk te scoren op de ladder van maatschappelijke relevantie.
De fundamentele vraag is welke gezondheidszorg uitgetekend wordt. Ligt de toekomst van de zorg binnen of buiten de kliniek? Is het genoeg om het institutionele karakter van de kliniek te vermenselijken of gaat het om de ontmanteling van de kliniek? Wat als de nieuwe technologieën niet in staat blijken om nieuwe zorgrelaties te ontwikkelen? Hoe ontwerpen we zorg in de alledaagse liefde voor de ander – zonder opdracht en zonder markt? En, wat doen we als de zorg voor zichzelf omslaat in doodsdriften?
De tentoonstelling blijft op de vlakte. We krijgen een nevenschikking van tegenstrijdige projecten te zien. Het Landscape Hospital Inside-Out (ontwerp van OJO/Office Jarrik Ouburg en Paulien Bremmer Architecture + Urbanism) is een enorme Inca-tempel die toelaat dat patiënten “makkelijk naar buiten kunnen rijden […] met hun monitoring- en intraveneuze apparatuur.” Ook Zuyderland (Bonnema Architecten) presenteert zich als zorgkathedraal met een grondplan dat inspeelt op de meest vernuftige communicatietechnologieën. Het contrast met Maggie’s Gartnavel in Glasgow (ontwerp OMA) is hemelsbreed. Het opvangcentrum voor patiënten die behandeld worden voor kanker, nestelt zich juist buiten het grote klinische instituut van de National Health Service. Op gelijkaardige manier zoekt het ‘eerste buitenpaviljoen voor chemotherapie’ (ontwerp Vandersalm-aim) de weldaden van de natuur op. Nochtans presenteren de laatste twee projecten zich als een ontsnappingsroute op het gesloten klinische universum van de eerste twee.
Tegelijk toont ook de architect zich van alle markten thuis – alsof keuzes van ontwerpopdrachten onverschillig zijn. In de documentaire naar aanleiding van het ontwerp van OMA voor Maggie’s Gartnavel horen we de woorden van Ellen van Loon (OMA) – ik parafraseer: “Rem stemde onmiddellijk in op de vraag van Charles Jencks, hun kinderen zijn tegelijk opgegroeid en we bedienen graag alle schaalniveaus.” Zo zien we in de tentoonstelling hoe Rem Koolhaas (OMA) behalve voor Maggie’s Gartnavel ook een bijdrage leverde aan Novartis Campus in Bazel. Hier laat Koolhaas samen met de fine-fleur van de architectuur (Sanaa, Diener+Diener, Gehry, Herzog & De Meuron, en vele anderen) het publiek versteld staan bij de niet onomstreden weldaden van de Zwitserse farmagigant. ‘Actief op alle schaalniveaus’ – het zijn woorden die elke architect in de mond neemt en toch laten ze in de context van de zorg een wrange nasmaak achter.
Het project Visor Hood/Couple Hood van ontwerper Natsuki Hayashi toont misschien wel het best dat ontwerpen voor de zorg niet waardenvrij is. Het product is een plastic zak geleverd met helium waarmee een koppel zichzelf kan verlossen van ondraaglijk lijden. Het is een slim product want “het ontwerp laat ruimte over tussen het gezicht en de kap waardoor deze niet ongemakkelijk tegen de mond plakt.” Vormgeving voor euthanasie zonder taboes komt met de bijsluiter: “Het project wil dubbele zelfmoord niet aanmoedigen of romantiseren, maar een maatschappelijke behoefte adresseren, zonder het te willen veroordelen.” En toch zien we juist in dit project hoe elke sociale en ruimtelijke oplossing al dan niet gewild een ethisch vraagstuk stelt. De logica van dit project is: het leven van de zieke medemens is zo dierbaar, dat we bereid zijn hem of haar te helpen het leven te ontnemen.
Het contrast is groot met het tentoongestelde werk van Social Label. Hierbij worden mensen met fysieke of geestelijke beperkingen getoond dat ze ondanks alles toch capabel zijn om op welke manier dan ook bij te dragen aan het ontwerp. Social Label is een hyperonderneming – het is tegelijk een label én koppelkantoor én platform én binnenkort ook een winkel. (Voor hun bezem Veeg, ontvingen ze afgelopen jaar de Dutch Design Award). Voorbij de promo-praat zien we in hun producten hoe de patiënt in het ontwerpproces méér kan betekenen dan een eindconsument. De producten zijn doodnormale theekopjes, bezems en stoffen die je zou kunnen aantreffen in eender welke woonboulevard. De slimme of helende werking ligt niet aan het product, maar is het effect van een sociaal ontwerp- en productieproces.
In de tentoonstelling Intensive Care ontbreekt het vooralsnog aan architectuurprojecten waarin we een gelijkaardige emancipatie van de patiënt zien. De vraag is of architecten niet alleen de wereld van zorg kunnen hertekenen, maar ook vanuit de zorgcontext de eigen ontwerppraktijk durven herdenken.
Gepubliceerd op ArchiNed, 20 juni 2017: https://www.archined.nl/2017/06/do-good-architecture
