11/05/2018 - article
Don’t say Lente to the new Lente
Projects
|
Show all
News
|
Show all
11/05/2018
Verschijning van de architect-bemiddelaar
Een verkenning van een architecturale productie gericht op bemiddeling
22/12/2017
Uplace of Shopping K? Nee, bedankt
Artikel over de architectuur van een vals dilemma rond winkelcentra
18/12/2017
Dood van een dienstverlener
Column over het bouwen als olifant in de kamer van de architectuurcultuur.
06/12/2017
Het belachelijk sublieme in de Vlaamse architectuur
Artikel over humor als het teken van kritische afstand in de architectuur
17/10/2017
Verslaafd aan architectuur
Een artikel over de betekenis van de Biertempel discussie voor de architectuurcultuur in België
05/10/2017
Wafels, bier en architectuur
Een artikel naar aanleiding van de herbestemming van de Beurs in Brussel tot biertempel naar ontwerp van Robbrecht & Daem Architecten.
03/08/2017
Zorg dragen voor architectuur
Artikel over gebruik en postproductie in de architectuur naar aanleiding van het Jozef Plein in PC Cartias (Melle).
18/03/2017
Sprak er iemand over healing environment ?
Lees hier over de bijdrage van Charles Jencks en de postmoderne architectuur aan de ontmanteling van de kliniek.
22/02/2017
Pic Nic Architectuur
Een retroactief manifest voor Pic Nic the Streets als bijdrage aan de architectuurcultuur in België. > Version Française > English Version
13/02/2017
Wraak op de commons
Een artikel over het nakende einde voor Agrocité en de toekomst voor architectuur onder zelfbeheer.
03/02/2017
Architectuur van de schaamteplek
Wie grip wil krijgen op de problemen van in psychiatrische ziekenhuizen, begint bij het ontwerp van de isolatiekamer.
22/12/2016
Van Utopia naar Wuustwezel
Er zijn weinig termen die zo’n beladen betekenis hebben in de architectuurgeschiedenis als utopie. Version Français
21/12/2016
Relational Architecture
Read about the production proces of the Kanunnik Petrus Jozef Triest Square in the Psychiatric Centre Caritas, Melle. Article in Dutch / English / French
12/12/2016
Hoeveel samenwerking kan architectuur verdragen?
Artikel over de tentoonstelling 'Ensembles. Architectuur en Ambachtschap' in deSingel en Vlaams Architectuurinstituut.
15/10/2016
Bouwstenen voor het psychiatrisch centrum van de toekomst
Lees meer over de visieontwikkeling rond het psychiatrisch centrum van de toekomst gepubliceerd in Psyche.
03/10/2016
Eco-politiek in Brussel: Bas Smets en de Brussels Urban Landscape Biennial
Artikel over het nut en nadeel van landschapsarchitectuur als instrument voor regionale ontwikkeling in Brussel.
28/09/2016
Architectuur vol van verlangen
Artikel naar aanleiding van de opening van het Kanunnik Petrus Jozef Triest Plein in Melle.
26/09/2016
(Re)Politicize!
Proud to present the A+261 issue on architecture and politics - Dutch and French edition.
21/09/2016
Architectuur met schaduw
De 20ste eeuw baarde vele duivelspacten tussen architectuur en politiek. Opvallend genoeg wordt de architectuur van het Italiaanse fascisme tot op vandaag geprezen omwille van haar abstracte vormentaal. Dergelijke rehabilitatie is de architectuur van het Derde Rijk nooit te beurt gevallen. België heeft zo zijn eigen kleine trauma in de relatie met de politiek.
07/06/2016
Vakmannen aan het front
Een recensie over de bijdrage van Bravoure in de Architectuurbiennale van Venetie.
04/06/2016
Toiletemmers in Werelderfgoed
Er is iets curieus met de inrichting van de gevangenis van Merksplas, waar enkele weken geleden een opstand uitbrak. De geschiedenis van de site reflecteert een utopisch beeld van de gevangenis van de toekomst, de manier waarop omgegaan wordt met die geschiedenis symboliseert dan weer de gemiste kansen.
04/12/2015
FPC Gent: geen markt, geen gevangenis
De opening van het Forensisch Psychiatrisch Centrum in Gent zorgt na één jaar werking voor een grote opluchting - zelfs bij voormalige critici. De juiste vraag is niet of aanvankelijke bezorgheid terecht was, maar wel of de opluchting niet een beetje voorbarig is?
28/10/2015
Het penitentiair verdriet van België
In de bouw van het gevangenisdorp Haren vormen de lokale en regionale overheid samen front met de actiegroepen tegen de federale overheid - of toch niet? Hoe kunnen we de knoop tussen activisme en politiek ontwarren?
23/10/2015
Een psychiatrisch centrum bouwen we samen
Ook architectuur heeft zijn plaats op de Vlaamse Hersteldagen. Doe mee op 18 november in de Vooruit.
01/09/2015
Eindelijk een kennisplatform voor humane gevangenisarchitectuur
De website www.prisongear.be presenteert het onderzoek naar een humane gevangenisarchitectuur.
07/04/2015
Ontmanteling van de psychiatrische kliniek
Lees de gevalstudies over zorgarchitectuur in Vlaanderen gepubliceerd in Psyche
22/10/2014
Een sterke leefomgeving begint met ruimteregie
Wat deelt een onafgewerkte verkeersinfrastructuur in Godsheide, een vervallen vierkantshoeve in Grote Spouwen, een gesloten mijnkatedraal in de Eisdense Tuiwijk en een geplande gevangenis op Domein Riegersvliet?
21/08/2014
Wie is er bang van het Bouwmeestercollege?
Iedereen lijkt het roerend eens dat de Vlaamse architectuur zonder de Bouwmeester overgeleverd is aan de wetten van de markt en de willekeur van het politieke bedrijf. Lees de opinie 'De Bouwmeester en de onheilsprofeten'.
20/12/2013
A humane prison is coming to your neighbourhood
As part of the Conflict & Design Triennial the knowledge platform Prison Gear presents design studies that pave the way for a humane prison in Leopoldsburg, Belgium.
16/12/2013
Een humane gevangenis komt naar je toe
Als onderdeel van de Conflict & Design Triënnale presenteert Prison Gear twee visieontwerpen voor de toekomstige gevangenis op het militaire domein Reigersvliet in Leopoldsburg.
09/10/2013
Limburg City / Stad Limburg
Read the memorandum of the Limburg Europa Workshop / Lees de projectnota van Atelier Limburg Europa
15/09/2013
The dismantling of the psychiatric clinic
Read the case studies on care architecture in Flanders
21/08/2013
Wat is ontwerpend onderzoek?
Drie vragen over ontwerpend onderzoek, drie antwoorden vanuit de Noorderkempen.
10/04/2013
Heeft een gemeenplaats ook een gemene waarde ?
Commentaarstuk bij het Architectuurboek n° 10: Radicale Gemeenplaatsen - Europese architectuur uit Vlaanderen
03/02/2013
Is onzichtbare psychiatrische zorg mogelijk?
Review van de opstart Pilootprojecten Zorg door de Vlaams Bouwmeester
06/11/2012
Limburg heeft ambitie / Limburg has ambition
Presentatie van de Startnota Provinciaal Bouwmeester Limburg / Presentation Initial Memo Limburg Government Architect
12/10/2012
Hoeveel vernieuwing kan de gevangenis verdragen ?
Lees hoe de modernisatie van de gevangenisarchitectuur in handen van Stéphane Beel begon en eindige bij het Ducpétiaux-model.
11/04/2012
Sociaal-realisme of zelfcensuur
Met Jonas Staal schreef BAVO een pleidooi voor een nieuw sociaal-realisme in de kunst. Sociaal-realisme is broodnodig in het tijdperk van de hysterische reproductie.
21/02/2012
Nu ook een schreeuw om architectuur!
Niet occupy-en, maar de gevestigde orde verleiden om in crisistijden te investeren in leuke projecten. Lees hier meer over de Studio for Unsollicited Architecture.
21/11/2011
Waarom kunstenaars niet fascistisch genoeg zijn
Lees het artikel in het decembernummer van Rekto:Verso.
29/08/2011
Artist Participation in South Africa
The international PR campaign to showcase Rotterdam's robust policy on artist participation is now also tapping into the emerging African art markets.
17/06/2011
Denkverbod op liberale kunst
Column over de stellingenoorlog naar aanleiding van de aangekondigde bezuinigingen in de cultuursector.
07/06/2011
Maak liberaal kunstbeleid liberaal
Lees BAVO's advies aan staatssecretaris Zijlstra met betrekking tot de noodgedwongen keuzen die de cultuursector in Nederland te wachten staat.
18/03/2011
International promotion campaign of the Office for Artist Participation kicks off
The City of Edinburgh will be the first to host an international promotion event of Rotterdam's innovative cultural policies for enforcing the participation of artists in heightening a city's competitiveness and securing social peace on the local level.
28/02/2011
Culture and Contestation
The essay 'Neo-Liberalism with Dutch Characteristics: The Big Fix-Up of the Netherlands and the Practice of Embedded Cultural Activism' is published in the book volume 'Culture and Contestation in the New Century'.
19/01/2011
Art and Activism
BAVO's essay 'Artists... one more effort to be really political!' is published in the volume 'Art and Activism in the age of Globalisation'.
20/10/2010
Boek verschenen: Too Active To Act
Het boek biedt een kritische analyse van de maatschappelijke betrokkenheid van culturele actoren in Nederland in de afgelopen tien jaar.
Events
|
Show all
01/02/2018
Commoning the Clinic
Read more about the Kanunnik Triest Square (designed by architects De Vylder Vinck Taillieu) in the Caritas psychiatric centre (Melle) and how it results from a participative process with psychiatrists, managers, staff, and patients.
.jpg)
.jpg)
Sprak er iemand over healing environment ?
Een goed begin voor een kritiek van de ‘healing environment’ is Charles Jencks. Dat mag vreemd klinken. De eminente theoreticus schreef reeds in 1977 een historische werk over het gebruik van iconische en ironische beeldtaal in de postmoderne architectuur. Gebouwen werden opgevat als een ‘gigantische metafoor die hun eigen functie proclameren’.
Een voorbeeld van dergelijke retorische architectuur was het Odakuyu Drive-In Restaurant naar ontwerp van Kurokawa. Het gebouw was een stalen structuur met een zwevende doos (verwijzend naar de functie als restaurant) en een zwevend zeil (verwijzend naar de functie als biergarten). Ook Antonio Gaudi’s bekende Casa Batlo in Barcelona functioneerde als voorbeeld van een gebouw dat nieuwe betekenis genereert doorheen een bulk metaforen en symbolische verwijzingen.
Minder bekend is het engagement van Charles Jencks binnen de uitbouw van Maggie’s, een stichting voor de begeleiding van kankerpatiënten opgezet na het overlijden van zijn vrouw. Sinds 1995 werden een twintigtal verzorgingscentra uitgebouwd, verspreid over Groot-Brittannië. Maggie’s zijn opgevat als zelfstandige verzorgingscentra die zich nestelen in de marge van de grote ziekenhuizen van de National Health Service.
Spraakmakende architecten werden gemobiliseerd voor het ontwerp van Magggie’s. Rem Koolhaas, Zaha Hadid, Kisho Kurokawa, Richard Rogers, Norman Foster, Frank O. Gehry en vele andere gevierde architecten zijn verantwoordelijk voor een hele resem opvallende gebouwen – het ene gebouw al opvallender en gekker dan de ander. De inzet was om te komen tot een ‘architecturale petrischaal’ waarin op basis van hetzelfde bestek telkens een compleet andere vorm bekomen wordt.
Zo is het ‘keukenisme’ een terugkerend element in het ontwerp van Maggie’s. Elk centrum is opgebouwd rond een keuken die centraal geposteerd wordt aan de inkom van het gebouw. De keuken is een symbool van gastvrijheid en ontmoeting. In de keuken zien we de postmoderne logica uit de jaren 1970 doorschemeren. Eigenlijk is het hele gebouw een gigantisch monument dat zich afzet tegen de institutionele ziekenhuisfabrieken.
De iconische architectuur bleek een slimme commerciële techniek. Met enige zin voor ironie geeft Jencks openlijk toe dat het engagement van de indrukwekkende lijst sterarchitecten veel gratis reclame opgeleverd heeft in kranten en magazines. De iconische architectuur bleek goed voor fondsenwerving. De fundamentele vraag is echter of de architectuur ook een positieve impact heeft op de gezondheid?
In een essay beschrijft Charles Jencks hoe hij tijdens een BBC-radio interview in verlegenheid gebracht werd door precies deze vraag. Hij reageert gelaten. Zijn stelling was: ook al zou architectuur een positieve impact hebben, dan nog is het zo goed als onverifieerbaar. De scepsis is begrijpelijk, want het zou nogal aanmatigend zijn om te verkondigen dat architectuur iets vermag in het aanschijn van de dood. Op momenten van pijn en verdriet kan een term als ‘healing environment’ heel erg goedkoop klinken.
Jencks beschrijft vervolgens hoe hij in hetzelfde interview tegengesproken wordt door een arts van de National Health Service die voluit de kaart trekt van iconische architectuur. De arts situeerde het belang van de uitzonderlijke kwaliteit in Maggie’s niet in vermeende helende krachten, maar in de aangename werkomgeving. De stelling was: zorgpersoneel dat zich goed voelt, verstrekt betere zorgen aan de hulpbehoevende.
De impact van zorgarchitectuur komt hiermee uit een onverwachte hoek. De architectuur genereert in de eerste plaats een psychologisch effect bij het personeel. Op dit vlak lijkt de arts een perfecte leerling van het postmodernisme. Belangrijker is dat het subject van de zorgarchitectuur uitgebreid wordt. De arts verschuift de focus in de idee van ‘healing environment’ van de patiënt naar het personeel.
Een tweede psychologisch effect van de architectuur van Maggie’s situeert Jencks in wat beschreven staat als het Hawthorne effect. Personeel voelt zich niet beter omwille van een directe causaliteit tussen vorm of kleur en menselijk gedrag, maar omdat het personeel voor het eerst gevraagd werd door de directie wat kwalitatieve ruimte voor zorg op de werkvloer betekent.
Hiermee wordt de discussie over zorgarchitectuur voor de tweede keer verschoven. Healing environment gaat behalve om de vormgeving van een specifieke ruimte, minstens ook over de grondigheid van het ontwerpproces. Het ontwerp van ziekenhuizen wordt maar al te vaak opgevat als een technocratische vertaalslag van een statische zorgvisie naar ruimte. Maggie’s toont daarentegen hoe zorgarchitectuur een realiteit wordt in het diepgaand engagement met haar gebruikers.
Het label ‘healing environment’ wordt best niet langer licht toegepast als goedkoop excuus in het opnieuw aankleden van oude ziekenhuizen. Zorgarchitectuur vraagt in de eerste plaats een nieuwe ontwerpcultuur waarbinnen een kritisch engagement mogelijk is van de bestuurskamer tot de werkvloer.
Maggie's Dundee, ontwerp: Frank O. Gehry
Maggie's Manchester, ontwerp: Norman Foster
Maggie's Nottingham, ontwerp: Piers Gough
Maggie's Edinburgh, ontwerp: Richard Murphy
Maggie's Aberdeen, ontwerp: Snohetta
